Pazarlamada Dijital Dönüşüm, Mehmet Etlioğlu, Editör, Nobel Yayınevi, Ankara, ss.383-395, 2022
Pazarlama faaliyetlerinin zaman ve mekân engeline takılmadan bizlere ulaştırılmasını sağlayan teknolojilerin gelişimine baktığımızda karşımıza yaygın bilişim teknolojisi çıkmaktadır. Yaygın bilişim (ubiquitous computing) kavramı ilk olarak Mark Weiser tarafından bilgisayarların hayatımıza kusursuz ve görünmez bir şekilde entegre edilmesi olarak ifade edilmiştir. Yaygın bilişim, bilgisayar teknolojilerinin günlük hayatımızda kullandığımız her türlü objeyle entegrasyonunu mümkün kılmakta ve bu akıllı objeleri kullanan kişilerin sürekli olarak bağlantıda kalmasına zemin hazırlamaktadır. Teknolojik yeniliklerin kişilerin günlük hayatına daha fazla dahil olması ve çevrelerinde bulunan objelerin bu yenilikçi uygulamalar ile entegrasyonu, tüketicilerin işletmelerle iletişim ve etkileşim kurdukları temas noktalarının sayısını arttırmıştır. Yaygın bilişimin tüketim davranışını müşterinin istediği yerde ve istediği anda gerçekleştirebilmesine olanak sağlaması işletmelerin sahip oldukları pazarlama bakış açısını da değişime uğratmıştır. İşletmelerin rekabet avantajı elde edilebilmesi için müşteri konumunun işletmenin konumu haline getirilmesi elzem olmuştur. Burada dikkat edilmesi gereken nokta, sadece fiziksel bir mağazaya ya da bir web sitesine odaklanmak yerine, sanal ve gerçek dünyanın mükemmel bir birlikteliğinin yakalanmasıyla müşterilerin ürün ve hizmetleri kullandıkları tüm alanlarda işletmelerin varlık gösterebilmesidir. Yaygın bilişimin talep tarafında yarattığı değişimler ve kolaylıklar, işletmelerin bu teknolojileri kendi faydaları açısından kullanabilmelerine de imkân verecek bir kazan-kazan durumunun ortaya çıkmasını sağlamıştır. Yaygın bilişim teknolojileri, müşterilerin işletmelerle iki yönlü iletişim kurabilmesine ve özelleştirilmiş hizmet alabilmesine olanak tanırken, bu teknolojilerin müşterilerin her an bağlantıda kalmasına imkân vermesiyle işletmelerin müşteri özellikleri ve talepleriyle ilgili önemli veriler elde etmesini de mümkün kılmıştır. Bu bölümde zaman içinde geleneksel pazarlama bakış açısının hangi evrelerden geçerek değişime uğradığı, yaygın bilişimin talep ve arz üzerinde yaptığı etkilerin pazarlama faaliyetlerine olan etkisi, yaygın pazarlama kavramının ortaya çıkışı ve gelişimi ile günümüzde işletmeler tarafından kullanılan yaygın pazarlama uygulamaları ele alınmıştır.