İzmir Modern Mimarlık Mirası Araştırma Grubu

Türkiye kentlerinde geçmişten günümüze nitelikli mimari ürün birikiminin yoğunluğuna ve çeşitliliğine karşın bu birikimin arşivlenmesi ve korunması konusundaki çalışmalar yetersiz kalmaktadır. Özellikle son dönemde pek çok kentte yaşanan kentsel dönüşüm çalışmaları nedeniyle, 20. yüzyıl yapı stoğunun hızla kaybedildiği gözlenmektedir. Bu hızlı yok oluş karşısında ülkenin 20.yüzyıla tarihlenen nitelikli mimarlık örneklerinin arşivlenmesine ivedilikle ihtiyaç duyulmaktadır.  İstanbul ve Ankara’da modern mimarlık mirasını ya da mimar aktörlerini belgeleyen benzer arşiv çalışmaları ve çok sayıda detaylı araştırma yapılmıştır. Ancak İzmir özelinde, 20.yüzyıl modern mimarlık mirasını bütüncül bir şekilde ortaya koyan kapsamlı bir çalışma bulunmamaktadır. Var olan çalışmalar genellikle, 20.yüzyıl öncesine tarihlenen, koruma ve tescil çalışmaları gerçekleştirilmiş yapıları ya da modern dönemde üretilmiş ancak merkez olarak tariflenen Konak-Alsancak bölgesinde yer alan tekil ve bilindik örnekleri kapsamaktadır. İzmir kentinde 20.yüzyıl modern mimarlık mirasına dahil edilebilecek pek çok nitelikli örnek, literatürde araştırılmadan, belgelenmeden, kentsel dönüşüm çalışmaları doğrultusunda hızla kaybedilmektedir.

İzmir kentinin günümüze ulaşan ve kaybedilen nitelikli yapılarının bütününü belgelenmesi hedefiyle, bu veriyi görselleştiren, mimarlık camiasına açan ve gelen yeni verilerle sürekli güncellenmesi hedeflenen bir “Sanal Kent Arşivi ve Müzesi” altyapısının oluşturulması amaçlanmaktadır. Veri tabanında, arşivlenen yapılar özelinde;

·         görsel verileri (belediye ve diğer kamu kurumları arşivlerindeki mimari projeler, fotoğraf, kaybedilmiş yapılara ilişkin üç boyutlu modellemeler, maketler vb.)

·         künye bilgileri (proje yapım yılı, mimarı vb.) ve bina kimlik kartları

·         sözlü tarih verileri (tasarım/üretim sürecine ilişkin bilgi ve anılar vb.)

yer alması ve bunların bir arada

·         farklı çapraz okumaları olanaklı kılan haritalar (dönemsel, tipolojik, aktör bazlı, haritalar vb.)

oluşturulması hedeflenmektedir.

Öncelikli hedef, yasal mevzuat ile zaten korunan, tescilli yapılardan öte, kentte 20. yüzyıl süresince üretilen ancak arşivlen(e)meyen nitelikli mimarlık ürünlerini belgelemektir.