İzmir Modern Mimarlık Mirası Araştırma Grubu
Türkiye kentlerinde geçmişten
günümüze nitelikli mimari ürün birikiminin yoğunluğuna ve çeşitliliğine karşın
bu birikimin arşivlenmesi ve korunması konusundaki çalışmalar yetersiz
kalmaktadır. Özellikle son dönemde pek çok kentte yaşanan kentsel dönüşüm
çalışmaları nedeniyle, 20. yüzyıl yapı stoğunun hızla kaybedildiği
gözlenmektedir. Bu hızlı yok oluş karşısında ülkenin 20.yüzyıla tarihlenen
nitelikli mimarlık örneklerinin arşivlenmesine ivedilikle ihtiyaç
duyulmaktadır. İstanbul ve Ankara’da modern
mimarlık mirasını ya da mimar aktörlerini belgeleyen benzer arşiv çalışmaları ve
çok sayıda detaylı araştırma yapılmıştır. Ancak İzmir özelinde, 20.yüzyıl
modern mimarlık mirasını bütüncül bir şekilde ortaya koyan kapsamlı bir çalışma
bulunmamaktadır. Var olan çalışmalar genellikle, 20.yüzyıl öncesine tarihlenen,
koruma ve tescil çalışmaları gerçekleştirilmiş yapıları ya da modern dönemde
üretilmiş ancak merkez olarak tariflenen Konak-Alsancak bölgesinde yer alan tekil
ve bilindik örnekleri kapsamaktadır. İzmir kentinde 20.yüzyıl modern mimarlık
mirasına dahil edilebilecek pek çok nitelikli örnek, literatürde
araştırılmadan, belgelenmeden, kentsel dönüşüm çalışmaları doğrultusunda hızla
kaybedilmektedir.
İzmir kentinin
günümüze ulaşan ve kaybedilen nitelikli yapılarının bütününü belgelenmesi hedefiyle, bu veriyi görselleştiren,
mimarlık camiasına açan ve gelen yeni verilerle sürekli güncellenmesi
hedeflenen bir “Sanal Kent Arşivi ve Müzesi” altyapısının oluşturulması amaçlanmaktadır.
Veri tabanında, arşivlenen yapılar özelinde;
·
görsel verileri (belediye ve diğer kamu
kurumları arşivlerindeki mimari projeler, fotoğraf, kaybedilmiş yapılara
ilişkin üç boyutlu modellemeler, maketler vb.)
·
künye bilgileri (proje yapım yılı, mimarı vb.)
ve bina kimlik kartları
·
sözlü tarih verileri (tasarım/üretim sürecine
ilişkin bilgi ve anılar vb.)
yer alması ve bunların bir arada
·
farklı çapraz okumaları olanaklı kılan haritalar
(dönemsel, tipolojik, aktör bazlı, haritalar vb.)
oluşturulması hedeflenmektedir.
Öncelikli hedef, yasal mevzuat
ile zaten korunan, tescilli yapılardan öte, kentte 20. yüzyıl süresince
üretilen ancak arşivlen(e)meyen nitelikli mimarlık ürünlerini belgelemektir.