Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Dokuz Eylül Üniversitesi, Güzel Sanatlar Fakültesi, Geleneksel Türk Sanatları Bölümü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2025
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: Sinem ERDOĞAN
Danışman: Gül Güney Zincir
Açık Arşiv Koleksiyonu: AVESİS Açık Erişim Koleksiyonu
Özet:
Yazma eserler, ülkemizin çeştili bölgelerinde bulunan "Yazma Eser Kütüphaneleri" tarafından titizlikle korunmaktadırlar. Bunlardan biri olan Manisa Yazma Eser Kütüphanesi, farklı dönemlere ait birçok yazma eseri içerisinde barındırması açısından önem taşıyan kütüphanelerden biridir. Kütüphanede 12.126 adet el yazması eser bulunmakla birlikte, bu eserler tarih, din, edebiyat, astroloji gibi konuları içermektedirler. Manisa Yazma Eser Kütüphanesinde bulunan yazma eserlerin birçoğu tezyinat açısıdan özellikli nadir eserlerdir. Çalışma sırasında kütüphanede bulunan yazma eserlerin tümü titizlikle incelenmiş olup, tezyini sanatlar açısından önem arz eden ve üretildikleri döneme ait belge niteliği taşıyan eserler seçilmiştir. Bahsi geçen eserler aynı zamanda din, tasavvuf, mantık, Türk edebiyatı, Arap edebiyatı, ibadet, zikir konularını içermesinden dolayı önemli eserlerdir. Yüksek Lisans tez çalışması üç ana bölümden oluşmaktadır. İlk bölümde; kitap sanatlarının Anadolu'daki tarihsel süreci açıklanmakta olup, geleneksel sanatların unsurları olan tezhip, hat, minyatür ve cilt sanatlarının bu tarihsel süreçte kendi içlerindeki gelişimi anlatılmaktadır. Bölümün diğer aşamasında Manisa ilinin islami ve siyasi açıdan konumsal öneminden bahsedilmiş olup, ilde bulunan Manisa Yazma Eser Kütüphanesi ve bünyesindeki eser ve koleksiyonlara değinilmiştir. Çalışmanın ikinci bölümünde kütüphanedeki yazma eserler arasından, tezyini sanatlar açısından önem gösteren on adet eser incelenmiştir. Bu eserler 9436/2, 9448, 9757, 9930, 9793/1, 9835, 9743, 9764, 9763, 10088/1 envanter numaralı eserlerdir. Seçilen el yazması eserlerin bezemeli sayfaları, tezhip unsurları ele alınarak üslup ve dönemleri bağlamında detaylıca açıklanarak eser çözümlemeleri yapılmıştır. Böylelikle bahsi geçen eserlerin tezyinat tekniklerini tespit etmek ve sürdürülebilirliğine aracı olarak literatüre katkı sağlamak hedeflenmiştir. Ayrıca söz konusu tezhipli alanların çizimleri yapılarak, araştırmacıların ve okuyucuların hizmetine doğru tespitlerle sunmak amaçlanmıştır. Üçüncü ve son bölümde serlavha sayfası olarak tasarlanan özgün üç adet eser çalışmamın görsellerine ve eser çözümlemelerine yer verilmiştir.