Türkiye’deki Sözlü Tercümanların Meslek Seçimlerine Bourdieucu Bir Yaklaşım


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Dokuz Eylül Üniversitesi, Edebiyat Fakültesi, Mütercim Tercümanlık Bölümü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2023

Tezin Dili: İngilizce

Öğrenci: Nazlı Müge Akçiçek

Danışman: Şeyda Kıncal

Özet:

Türkiye'de son yıllarda mütercim-tercümanlık bölümlerinin sayısı artmış

ve çeviribilim alanında daha fazla yüksek lisans ve doktora programlarının

açılmasıyla birlikte sözlü tercümanlık alanı ve sözlü tercümanların rolü daha

fazla incelenmeye başlanmıştır. Tercümanlık çalışmalarının yükselişiyle birlikte

sözlü tercümanların ve yazılı tercümanların kamusal ve profesyonel imajları,

statüleri, prestijleri, öz algıları, rolleri ve yükümlülükleri daha fazla


araştırılmaya başlanmıştır. Türkiye'de her yıl çok sayıda öğrenci mütercim-

tercümanlık bölümlerinden mezun olsa da, mezunlar sözlü tercüme alanından


daha çok yazılı tercüme alanını tercih etmekte ve sözlü tercüman sayısı genellikle

yazılı tercüme yapan tercüman sayısından daha az olmaktadır. Bu nedenle bu

çalışma, Fransız sosyolog Pierre Bourdieu'nün kültürel sermaye, ekonomik

sermaye, sosyal sermaye, sembolik sermaye ve habitus kavramlarından yola

çıkarak Türkiye’deki tercümanların (hem ardıl hem de simültane tercüman)

mesleki tercihlerinin ardındaki nedenleri incelemeye ve meslek seçimleri

açısından serbest tercümanlar ile kurum tercümanları arasındaki farklılıkları

ortaya koymaya çalışmaktadır. Bu bağlamda 5 serbest tercüman ve 5 kurum

tercümanı ile nitel araştırma yöntemine dayalı yarı yapılandırılmış röportajlar

gerçekleştirilmiştir. Bourdieu'nün kavramlarının kuramsal çerçevesinde

tercümanların mesleki tercihlerinin nedenlerini ortaya koyan çalışma,

Türkiye'de serbest tercümanlar ve kurum tercümanları arasında meslek

seçimlerinde farklılıklar olduğunu ortaya koymuştur.