Çocukluktan anneliğe menstrüasyona ilişkin algının değişimi ve aktarımı


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Dokuz Eylül Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2021

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: RABİA AKKOÇ

Danışman: Özlem Belkıs

Özet:

Menstrüasyon, her sağlıklı kadının gebelik dışında ilk periyodik kanaması olan menarş ile başlayarak menopoza kadar süren, 28-30 günde bir gerçekleşen fiziksel ve biyolojik bir süreci ifade etmektedir. Bu süreç aynı zamanda tıbbi, dini, sosyolojik, psikolojik yönleri olan sosyo-kültürel bir olgudur. Menstrüasyona ilişkin sınırlayıcı ve dışlayıcı birçok tabu, söylem ve pratik üretilmiştir. Bu nedenle menarş ve menstrüasyonla ilgili kadınların bilgilenmesi önemli olduğu kadar kuşaktan kuşağa bilginin akışı ve niteliğinin incelenmesi de önemlidir. Bu çerçevede çalışmamızın amacı, menarş deneyimi ve anneden kıza menstrüasyon bilgi aktarımı hakkındaki deneyim ve görüşleri araştırmak ve incelemektir. Bu amaç doğrultusunda araştırma şu sorulara yanıt aramıştır: Menstrüasyon nedir, nasıl tanımlanmaktadır? Menarş deneyimi nasıl yaşanmıştır? Anne-kız ilişkisinde menstrüasyon hakkında bilgi aktarımı nasıldır? Menstrüasyona ilişkin görüşler, çocukluktan yetişkinliğe nasıl bir değişim göstermektedir? Nitel araştırma yöntemiyle fenomenoloji deseninde gerçekleştirilen bu çalışma için veriler İzmir ilinde ikamet eden ve kızı menarş yaşamış 50 anne ile derinlemesine görüşmelerle toplanmıştır. Felsefi varsayım olarak ontolojiye, yorumlayıcı çatı olarak da feminizme dayanan bu çalışmanın önemi, anne-kız arasında menarş/menstrüasyon bilgi ve deneyim akışını anlamaya çalışmanın yanında, bu bilginin annelik deneyiminde nasıl aktarıldığını incelemektir. v Araştırmanın bulgularına göre her iki anneden biri menarş öncesinde bilgiye sahip olabilmiş, fakat annelerin tamamına yakını kızlarına menarş/menstrüasyon hakkında bilgi ve deneyim aktarmıştır. Annelerin, tabularla çevrelenmiş kendi deneyimleri yerine kızlarına doğru bilgiyi aktarmakta özen gösterdikleri görülmektedir. Anahtar Kelimeler: Kadın çalışmaları, Menarş, Menstrüasyon, Annelik, Tabu, Anne-kız.