Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Dokuz Eylül Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, DENİZ ULAŞTIRMA İŞLETME MÜHENDİSLİĞİ , Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2024
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: İRFAN ÖZKULLUK
Asıl Danışman (Eş Danışmanlı Tezler İçin): Selçuk Nas
Eş Danışman: Ayşe Övgü Kınay
Özet:
fazla büyük boyutlardaki kuvvetleri yenerek gerçekleştirirler. Günümüzde
gemilerin ulaştığı devasa boyutları da düşündüğümüzde bu süreçte meydana
gelebilecek olası bir deniz kazasının ortaya çıkaracağı çevresel, finansal, can ve
mal kaybının büyüklüğü daha net anlaşılabilmektedir. Derinlemesine yapılan
literatür çalışmalarında manevranın emniyetine etki eden çok sayıda faktör
olduğu ve bu faktörlerin belirli bir sınıflandırmaya tabii olmadığı ve hangi
kuvvetin manevra sürecine daha fazla etki ettiğinin net bir şekilde ortaya
konulmadığı tespit edilmiştir.
Bu motivasyonla çalışmada, oluşturulan bulanık mantık modellemesi ile
liman sahasında gerçekleştirilen gemi manevralarına etki eden faktörlerin
belirlenerek bu faktörlerin risk değerlendirmesinin yapılması amaçlanmıştır.
Çalışmada, öncelikli olarak, kapsamlı literatür araştırması yanı sıra alanında
uzman kişiler ile yapılan görüşmelerle manevraya etki eden ana faktörler ve her
bir ana faktöre ait alt faktörler belirlenmiştir. Kuşkusuz dinamik bir süreç olan
gemi manevrasına etki eden birçok faktör vardır. Bütün faktörlerin çalışmada
yer almadığı görülebilir fakat çalışmanın bilimsel altyapısının sağlam olması
öncelikli amaçtır. Bu nedenle çalışmada her bir ana faktöre en çok etki eden alt
faktörlere yer verilmiştir. Öte yandan, ağır hava koşulları, gemi yapısal
özellikleri, seyir yardımcı cihazları ve diğer faktörlerden kaynaklı yaşanabilecek
herhangi bir olumsuzluk deniz kazaları ile sonuçlanabilir. Dolayısıyla, her bir
faktör birer risk unsuru barındırmaktadır. Çalışmanın ikinci aşamasında ise
manevra sürecinde gemilere hangi faktörün daha fazla etki ettiğini tespit etme
amacıyla alanında uzman kişilerin gerçekleştirmiş olduğu ikili karşılaştırmalar
Bulanık Analitik Hiyerarşi Süreci yöntemiyle analiz edilmiştir.
Sonuçlara bakıldığında, literatürdeki çalışmaları doğrular nitelikte olup,
insan kaynaklı risklerin gemi manevra emniyetini en çok etkileyen faktör olduğu
tespit edilmiştir. Bunun yanı sıra, akıntı, baş/kıç iterler, halat ve ırgatların
kondisyonu ve römorkörlerin de liman sahasındaki manevra emniyeti açısından
hayati öneme sahip olduğu sonucuna varılmıştır.
Anahtar Kelimeler: Gemi Manevra Süreci, Gemi Manevrasını Etkileyen Faktörler,
Bulanık Analitik Hiyerarşi Süreci (BAHS), Gemi Manevrası Risk Analizi.