Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Doktora
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Dokuz Eylül Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2023
Tezin Dili: İngilizce
Öğrenci: SAYED AMIR ALAWI
Danışman: Sevinç Özkul
Özet:
İklim değişikliği, esas olarak su kaynaklarını
etkileyen endişe verici bir konudur. Afganistan, iklim değişikliğine karşı en
savunmasız ülkelerden biridir. Ülke, on yıllardır süren savaş ve çatışmalardan
kaynaklanan veri eksikliği de dahil olmak üzere birçok zorlukla karşı karşıya
kalmıştır. Bu araştırma, iklim değişikliğinin Afganistan'ın farklı
bölgelerindeki iki havza üzerindeki etkilerini araştırmayı amaçlamaktadır.
Kokcha ve Shakardara havzaları birbirinden farklı özelliklere sahiptir. Çalışma
2050-2069 ve 2080-2099 dönemlerinde Representative Concentration Pathways (RCP4.5
ve RCP8.5) senaryoları dikkate alınarak yapılmıştır. Gelecekteki iklim
verilerini hazırlamak için, Çift Modelli Karşılaştırma Projesi Aşama 5'ten
(CMIP5) İklim Üzerine Disiplinlerarası Araştırma Modeli (MIROC5) kullanılmıştır.
Her iki havzada da hidrolojik modelleme için SWAT modeli kullanılmıştır.
2050-2069 ve 2080-2099 dönemlerinde RCP4.5 senaryosu dikkate alındığında Kokcha
havzasında yıllık su kapasitesinde sırasıyla yüzde 36,14 ve yüzde 32 azalma
beklenmektedir. Ancak aynı dönemlerde RCP8.5 senaryosuna göre bu azalma yüzde
32,34 ve yüzde 20,25 olarak tahminlenmektedir. Bir barajın bulunduğu Shakardara
havzasında, su mevcudiyeti RCP4.5 senaryosuna göre yüzde 71,47 ve yüzde 67,88
düşüş göstermekte ve buna göre söz konusu dönemlerde RCP8.5 senaryosu altında
ise yüzde 63,03 ve yüzde 65,2 oranında bir
azalma beklenmektedir. Havzadaki barajın (SWAD) 31,74 milyon metreküp su
tedarik edecek şekilde tasarlanan rezervuarı, her iki senaryoda da gelecekte su
kıtlığı ile karşı karşıya kalacaktır. Bu çalışmanın sonucu, her iki havzada da
iklim değişikliği dikkate alınarak su yönetimi planlaması için kullanılabilir.