Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Dokuz Eylül Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2013
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: ÖZGE SAKARYA
Danışman: Fatma Ebru İkiz
Özet:
Bu araştırmanın amacı, ergenlerin ruhsal belirtilerinin duygusal özyeterlik düzeylerinin incelenmesidir. Bu araştırma betimsel yönteme dayanmaktadır. Araştırmanın örneklemini 2011-2012 eğitim öğretim yılında İzmir İli Bergama, Buca ve Bornova?da öğrenimlerini sürdüren on ve on birinci sınıf öğrencilerinden seçkisiz örnekleme yöntemi ile seçilmiş 198 kız ve 102 erkek olmak üzere toplam 300 öğrenci oluşturmaktadır. Verilerin toplanmasında, Kısa Semptom Envanteri (KSE), Duygusal Özyeterlik Ölçeği (DÖYÖ) ve araştırmacı tarafından hazırlanan Kişisel Bilgi Formu uygulanmıştır. Verilerin çözümlenmesinde SPSS 15,0 istatistik paket programından yararlanılmıştır. Katılımcıların demografik özeliklerine göre ruhsal belirtiler ve duygusal özyeterlik alt ölçek puanlarına yönelik karşılaştırmalarda t-testi ve MANOVA (multivariate ANOVA) testleri, ayrıca değişkenler arasındaki ilişkileri saptamak için Pearson Momentler Çarpımı Korelasyon analizi kullanılmıştır. Çalışmanın sonunda, ergenlerin ruhsal belirtileri ile duygusal özyeterlik düzeyleri arasında negatif yönde istatistiksel olarak anlamlı düzeyde bir ilişki olduğu bulunmuştur. Ergenlerin Duygusal özyeterlik düzeyleri artıkça depresyon, anksiyete, olumsuz benlik algısı, somatizasyon ve hostilite düzeylerinin azaldığı saptanmıştır. Araştırma sonunda duygusal özyeterlik alt boyutlarından duyguları düzenleme öz-yeterliğinin ergenlerde anne eğitim, baba çalışma durumu, hayatından memnun olma, kendini hasta hissetme, kötü olayların başına geldiği düşüncesi, üzgün halin anlaşılma durumu, sinirlilik haline kontrol edebilme ve performans arttırma değişkenlerine göre istatiksel olarak anlamlı düzeyde farklılaştığı saptanmıştır. Duyguları düşünceyi destekleyici olarak kullanma özyeterliğinin ergenlerin anne eğitim, sosyo-ekonomik durum, baba tutum, hayatlarından memnun olma, bir işe başlayıp devam ettirme, kötü olayların başına geldiği düşüncesi, insanlar tarafından sevilmediğini düşünme, üzgün halin başkaları tarafından anlaşılabilmesi ve performans arttırma değişkenlerine göre istatiksel olarak anlamlı düzeyde farklılaştığı saptanmıştır. Duygusal anlama özyeterliğinin ergenlerin cinsiyete, kendini hasta hissetme durumuna ve performans arttırmaya değişkenlerine göre istatiksel olarak anlamlı düzeyde farklılaştığı saptanmıştır. Duygusal algılama özyeterliğinin ergenlerin hayatından memnun olma durumu, üzgün halin başkaları tarafından anlaşılabilmesi, performans arttırma değişkenlerine göre istatiksel olarak anlamlı düzeyde farklılaştığı saptanmıştır. Ergenlerin ruhsal belirtilerine ilişkin elde edilen sonuçlar aşağıda verilmektedir: -Ergenlerin anksiyete, depresyon, olumsuz benlik, somatizasyon ve hostilite belirtileri cinsiyete göre incelendiğinde ise kızların depresyon oranlarının erkeklere göre daha yüksek olduğu saptanmıştır. -15 yaş grubundaki ergenlerin 16 yaş grubundaki ergenlere göre daha çok depresyon yaşadıkları saptanmıştır. -Babası herhangi bir işte çalışmayan ergenlerin anksiyete, depresyon ve somatizasyon gibi ruhsal belirtileri daha fazla yaşadıkları saptanmıştır. -Sosyo-ekonomik düzeyi düşük olan ergenlerin anksiyete, depresyon, olumsuz benlik ve somatizasyon gibi ruhsal belirtileri daha fazla yaşadıkları saptanmıştır. -Yaşamının çoğunu köy ve ilçede geçiren ergenlerin, ilde geçiren ergenlere göre hostilite düzeylerinin daha yüksek olduğu saptanmıştır. -Okul başarı düzeyi yükseldikçe olumsuz benlik algısının düştüğü saptanmıştır. -Anne tutumunu olumsuz algılayan ergenlerin anksiyete, depresyon, olumsuz benlik ve somatizasyon gibi ruhsal belirtileri daha fazla yaşadıkları saptanmıştır. -Baba tutumunu olumsuz algılayanların anksiyete, depresyon, olumsuz benlik, somatizasyon ve hostilite gibi ruhsal belirtileri daha fazla yaşadıkları saptanmıştır. - Olumsuz benlik algısı yüksek olan ergenlerin daha çok rehber öğretmenden yardım aldıkları saptanmıştır. - Anksiyete, olumsuz benlik ve somatizasyon gibi ruhsal belirtileri daha fazla yaşayan ergenlerin uzman yardımı aldıkları saptanmıştır. - Hayatından daha az düzeyde memnuniyet duyan ergenlerin anksiyete, depresyon, somatizasyon, olumsuz benlik ve hostilite gibi ruhsal belirtileri daha fazla yaşadıkları saptanmıştır. -Sürekli öfkeli olan ergenlerin hostilite düzeylerinin daha yüksek olduğu saptanmıştır. -Sürekli kendini hasta hisseden ergenlerin anksiyete, depresyon, somatizasyon, olumsuz benlik ve hostilite gibi ruhsal belirtileri daha fazla yaşadıkları saptanmıştır. -Kötü olayların sürekli kendi başına geldiğini düşünen ergenlerin anksiyete, depresyon ve hostilite gibi ruhsal belirtileri daha fazla yaşadıkları saptanmıştır. -İnsan tarafından genellikle sevilmediği düşüncesine sahip olan ergenlerin anksiyete, depresyon ve olumsuz benlik gibi ruhsal belirtileri daha fazla yaşadıkları saptanmıştır. -Üzgün hali başkaları tarafından nadiren anlaşılabilen ergenlerin ise daha fazla depresyon yaşadığı saptanmıştır. -Sinirlilik duygusunu nadiren kontrol edebilen ergenlerin hostilite düzeyinin daha yüksek olduğu saptanmıştır. Anahtar Kelimeler: Duygusal özyeterlik, ruhsal belirtiler, ergen.