Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Dokuz Eylül Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2019
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: NURŞEN YILMAZ
Danışman: Erdal Onur Diktaş
Özet:
Kentsel kamusal açık mekânların engelliler tarafından kullanımının Ankara, Çankaya örneğinde irdelenmesi
Kentleşmenin bir gereği olan ortak kullanım alanlarının toplumdaki tüm bireylerin kullanımına eşit ölçüde erişilebilir olması gerekliliği ve bu yönde mekâna aktarılan veya aktarılmaya çalışılan uygulamaların yetersizliği, kentteki yoğun kullanımların olduğu alanlarda daha fazla ön plana çıkmaktadır. Bu bağlamda çalışmada önemli mekânların ve yoğun olarak kullanılan kamusal alanların bulunduğu noktalar üzerinde, engellilere yönelik düzenlemelerin önceliğinin daha net vurgulanması yönünde saptamalar ve değerlendirmeler ortaya konmuştur. Ankara ili Çankaya ilçesinde seçilen üç farklı mahalle ve mahalle üzerindeki önemli güzergahlarda yapılan görsel tespitler, yüz yüze yapılan görüşmeler, belirlenen alanların engelli kullanımına yönelik durumları ve belirlenen ölçütlerin puanlanması ışığında uygunluk sırasına göre ortaya konulmuştur.
Kent ölçeğinden araştırmaya başlandığında Türkiye genelinde engellilere yönelik kapsamlı araştırmaların güncelliğinin olmamasının fiziksel çevreye olumsuz yansımaları kaçınılmazdır. Engelli bireylere yönelik kesin tablonun bir başka deyişle nüfus, engel türleri, nedenleri, ihtiyaç alanları gibi sürekli olarak değişkenlik gösterebilen göstergelerin güncel ve net olmaması, engelliliğe yönelik genel çerçeveyi anlamak ve gerekli önlemleri almak adına kısıt veya darboğaz olarak nitelendirilebilir. Bu bağlamda kabul gören kurallar dizisinin fiziksel çevreye aktarılması aşamasında öncelikli olarak engellilere yönelik kapsamlı araştırmaların, değişkenlik gösteren koşullar dahilinde (ölümler, kazalar vs.) periyodik olarak yapılması ve paylaşılması gerekliliği ortaya çıkmaktadır.
Çalışmanın üçüncü bölümünde kapsamlı olarak değerlendirildiği üzere Türkiye‟de ve dünyada önemli bir yeri olan engelli nüfusuna ilişkin gerçek boyutun ortaya konulmasıyla, fiziksel çevrede uygulanacak düzenlemelere yön verilmekle birlikte, ortak erişilebilir tasarım kararlarına yönelimin artmasına imkân sağlanacaktır.
Anahtar kelimeler: Engelli, Ankara‟da engellilik, engelsiz tasarım, erişilebilirlik, kamusal mekân