Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Doktora
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Aksaray Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Beden Eğitimi ve Spor, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2023
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: LEMAN ELMAS
Danışman: Mustafa Karahan
Özet:
Sporda beceri
tabanlı antrenmanlar teknik beceri ve kondisyonel özelliklerin eş zamanlı
gelişimine etkisinden dolayı antrenman verimliliği açısından önemlidir. Beceri
tabanlı antrenmanların sporcuların fiziksel performans özellikleri üzerine
etkisi ile ilgili birçok çalışma olmasına rağmen farklı yaş gruplarında,
özellikle ergenlik dönemindeki kadın voleybolcularla ilgili kıyaslamalı bir
çalışmaya bugüne kadar henüz rastlanılmamıştır. Bu nedenle, bu araştırmada
maksimal yoğunluklu beceri tabanlı antrenmanların ergenlik dönemindeki kadın
voleybolcuların fiziksel performans özellikleri üzerine etkileri ve bu
etkilerin yaş grupları arasında farklı olup olmadığının belirlenmesi
amaçlanmıştır.
Araştırmaya U19
(n=12), U17 (n=12) ve U15 (n=12) yaş grubundan en az iki yıl antrenman ve
müsabaka tecrübesine sahip toplam 36 sağlıklı kadın voleybolcu gönüllü olarak
katıldı. 12 haftalık hazırlık döneminde her gruba eş zamanlı olarak, takım
antrenörlerinin gözetiminde, haftada üç gün, günde 90 dakika, maksimum
yoğunlukta beceriye dayalı antrenman programı uygulandı. Antrenman programından
bir hafta önce ve sonra birbirini takip etmeyen günlerde dikey sıçrama, sağlık
topu atma, mekik, şınav, T-testi, 20 m mekik koşusu ve 6x35 m anaerobik sprint
koşu (RAST) gibi bir dizi test uygulamaları gerçekleştirildi. Veriler, iki
faktörlü varyans analizi (ANOVA) kullanılarak değerlendirildi ve yaşa bağlı ön
test-son test değişiklikleri Pearson korelasyon katsayısı ile hesaplandı.
Bu çalışma,
fiziksel performans ölçümlerinde hem zaman (p<0.05) hem de grup (p<0.05)
faktörleri açısından önemli farklılıklar olduğunu gösterdi. Antrenman programı
sonrasında U15, U17 ve U19 gruplarının sırasıyla şınav hareketlerinde %13.89,
%14.54, %15.16, mekik hareketlerinde %10.92, %13.24, %13, dikey sıçramalarında
%5, %5.62, %5.31, patlayıcı güçlerinde %64.67, %70.66, %73.48, yön değiştirme
yeteneklerinde %2.03, %2.08, %2.92, sağlık topu fırlatmalarında (%4.14, %5.16,
%5.49), maks. VO2 %5.03, %7.03, %7.20 ve anaerobik güç değerlerinde %12.27,
%17, %25 önemli şekilde iyileşmeler görüldü. Bunun yanı sıra, dikey sıçrama
yüksekliği ve patlayıcı güç hariç, şınav (F= 567,2; r= .54, p<0.05), mekik (F= 826,1; r= .52, p<0.05), sağlık topu atma (F= 467,3; r= .60, p<0.05), yön değiştirme (F=
368,5; r= .39, p<0.05), maks.VO2
(F= 1760,2; r= .71, p<0.05) ve
anaerobik güç (F= 417,4; r= .77,
p<0.05) özelliklerin gelişiminde hem gruplar arasında (zaman x grup) hem de
yaşla ilişki bakımından istatistiksel olarak anlamlı farklılıklar vardı.
Bu çalışmada, 12
haftalık maksimal yoğunluklu beceri tabanlı antrenmanın genç kadın
voleybolcuların fiziksel performans özelliklerinin iyileşmesinde önemli bir
etkisinin olduğu ve bu etkinin dikey sıçrama ve patlayıcı güç dışında test
edilen tüm fiziksel performans özelliklerinde yaşla ilişkili olarak önemli
şekilde farklılaştığının sonucuna varıldı. Bu çalışmanın bulguları, genç kadın
voleybolculara yönelik antrenman programları tasarlanırken yaşa bağlı
faktörlerin dikkate alınmasının önemli olabileceğini önermektedir.