Yapay Zeka Teknikleri Kullanılarak Proje Üretim Sistemlerinin Kurumlarda Tasarımı ve Geliştirilmesi


Tezin Türü: Doktora

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Dokuz Eylül Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yönetim Bilişim Sistemleri, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2023

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: AHMET SELÇUK ÖZGÜR

Danışman: Çiğdem Tarhan

Açık Arşiv Koleksiyonu: AVESİS Açık Erişim Koleksiyonu

Özet:

Proje yönetimi yazılımları, hayata geçirilmesi düşünülen projenin, planlama ya da devam etme sürecinde, proje bileşenlerinin takibi noktalarında proje yürütücüsüne destek vermektedir. Proje planlama noktasında kurum veya kuruluşun sahip olduğu insan kaynağı özellikleri uyarınca görev ve personel atamasının yapılması, ilgili personelin verilen görevi yerine getirip, söz konusu projenin başarıya ulaşma durumunu doğrudan etkilemektedir. Kurum ve kuruluşlar, sahip oldukları yeterlilikler doğrultusunda genellikle benzer türde projeler yürütmektedirler. Böylelikle, projenin yürütülmesi ve planlanması noktasında karar vericiler, geçmiş projelerde elde ettikleri deneyimler doğrultusunda proje sürecine katkı sunmaktadır. Geçmiş proje deneyimleri gözetilerek sunulan katkı, proje yürütücüsünün bireysel öngörümleme yeteneği doğrultusunda şekillenmektedir.

Proje yönetimi yazılımlarının yapay zeka tekniklerinden faydalanarak ve bünyesinde barındırdığı geçmiş proje verilerini işleyerek, oluşturulacak benzer projelerde proje yürütücüsünün daha etkili planlama yapabilmesini sağlaması, etkili karar destek sistemin oluşmasına büyük ölçüde katkı sağlayacaktır. Günümüzde her alanda gelişimi devam eden, süreç ve sonuç iyileştirmesi için kullanılan yapay zeka tekniklerinin proje üretim sürecinde uygun işe uygun personelin atanması konusunda kullanılması, ayrıca proje planlanama sürecinin ardından projenin yürütülmeye başlamadan, başarısının bileşenleri ve görev alan personel doğrultusunda öngörümlenmesi karar vericilere büyük destek sunacaktır.

Bahsedilen problemin çözümü için ortaya koyulan araştırma kapsamında, ilk olarak; Türkiye’de bulunan bir üniversitenin yürüttüğü bilimsel araştırma projesi kapsamında, proje yürütücüsü görevini üstlenen öğretim üyesi tarafından proje verisi, geliştirilen web sayfası kullanılarak oluşturulmuştur. Öznitelik ve veri önişleme adımlarının ardından proje verisi makine öğrenmesi temelli uygulamanın geliştirilmesi için hazır hale getirilmiştir. Bir sonraki adımda elde edilen veri doğrultusunda, tanımlanan projenin farklı iş paketleri bünyesinde görev alan personel başarısı ve proje başarı durumu, makine öğrenmesi tahmin modelleri doğrultusunda öngörümlenmiştir. Son olarak işletilen tahmin modelleri içerisinden başarısı en yüksek olanı tespit edilmiş ve makine öğrenmesi tabanlı web sayfası geliştirilmiştir. Böylelikle etkileşimin sağlandığı yapı ile karar vericilerin karmaşık veri tanımlama ve analiz işlemleri ile zaman kaybetmesini engelleyerek, iş zekası çerçevesince proje başarısının farklı bileşenleri doğrultusunda personel atamasının gerçekleştirilmesi ve proje başarısının tahmin edilmesi noktalarında alacakları kararlara destek sunan sistem modeli geliştirilmiştir.