Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Dokuz Eylül Üniversitesi, Güzel Sanatlar Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2023
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: BURAK GÜLBAĞÇA
Danışman: Serap Işıkhan
Özet:
Göbeklitepe, Şanlıurfa şehir merkezinin 15 km kuzeydoğusunda yer alan ve Kara Harabe (Örencik) Köyü’nün 2,5 km doğusunda bulunan bir yapılar topluluğudur. 1963 yılında Güneydoğu Anadolu Tarihöncesi Araştırma Karma Projesi kapsamında İstanbul ve Chicago Üniversiteleri’nin ortaklaşa yaptıkları yüzey araştırmaları tespitinden sonra Göbeklitepe’de 1994 yılında kazı çalışmalarına başlanmıştır. Kazılar sonunda Göbeklitepe’nin arkeologlara göre insanlık tarihinin en eski yapılar topluluğundan biri olduğu tespit edilmiştir. Bölgede 20 adet tapınak saptanmış ancak henüz 8 tanesi gün yüzüne çıkarılabilmiştir. Ortaya çıkarılan tapınakların kalıntılarında hayvan ve insan heykelleri, T biçimindeki dikili taşlar, idoller, çeşitli şekiller, motifler, maskeler, sayısız sembol ve simgelerin bulunması, burada yaşayan insanların dini inançları için tapınakları inşa ettiklerini düşündürmektedir. Bu çalışmada, tapınakların ortaya çıkarılan kalıntılarının sanatsal ve estetik bakımdan yerinde incelenmesi, bugüne kadar yazılmış bilimsel yayınları da dikkate alarak, seramik yüzeylerde değerlendirilmesi amaçlanmıştır. Bu doğrultuda 2021’de bölgeyi yerinde inceleme ve araştırma imkânı bulunmuştur. Sembol, heykel ve dikilitaşlar özelinde tapınaklarda çok sayıda kalıntı incelenmiş ve bunlardan esinlenerek kalıntıların çağdaş seramik yüzeylere yansımalarına ilişkin tasarımlar gerçekleştirilmiştir.
Anahtar Kelimeler: Sembol, Göbeklitepe, Şanlıurfa