Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Dokuz Eylül Üniversitesi, Güzel Sanatlar Enstitüsü, Film Tasarımı, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2023
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: SEVİNÇ KARATAŞ
Danışman: Ozan Otan
Özet:
İnsan var olduğu andan itibaren dünyayı ve yaşayışı anlamlandırabilmek için anlatılar
evreni inşa etmiştir. Anlatılar, tarih boyunca insanlığın kendisi ve diğer insanlarla
kurduğu bağı güçlendiren bir iletişim aracı halini almıştır. İnsanın var ettiği bütün kültürel
yapı içerisinde yer alan üretim biçimlerinde -ilkel dönem mağara resimlerinden
günümüzdeki dijital yazılımlara kadar- anlatılarla karşılaşmak mümkündür. Bu çalışma,
tarihsel süreç içerisinde kendi anlatı yapısını oluşturan Belgesel Sinemanın, günümüzde
en çok rağbet gören dijital platform olan Netflix içinde, geçirdiği teknik ve anlatısal
dönüşüme odaklanmayı hedeflemektedir.
İnternet alanında meydana gelen web 2.0 anlayışı dijital film endüstrisini de etkileyerek
seyirciyi edilgen bir yapıdan çıkarıp daha etkin bir konuma oturtmaya başlamıştır. Dijital
bir platform olan Netflix’in de üretim, tüketim ve dağıtım olanakları film üretme
pratiklerini ve izleme alışkanlıklarını değiştirdiği gibi Belgesel Sinema anlayışını da hem
teknik hem de anlatı bakımından değiştirmeye başlamıştır. Teknik anlamda meydana
gelen gelişmeler biçimsel anlamda belgesel sinemayı kurmaca film anlayışına
yaklaştırırken (sinematografi, montaj, yeniden sahneleme ve anlatının devimi açısından)
içerik olarak daha kişisel anlatılar rağbet görmeye başlanmıştır. Bu bağlamda tez
kapsamında ele alınan Netflix orijinal yapım belgesel film örnekleri olan Dr. Stutz (2022)
ve Tell Me Who I Am (2019) biçim ve içerik bağlamında kapsamlı olarak çözümlenmiştir.
Çözümleme sonucunda Netflix’in üretim, tüketim ve dağıtım ilişkisi diyalektiğinde
‘değişen’ belgesel anlatısı seyirciyi filme dahil etme noktasında daha öznel hikayelerin
anlatımına yöneldiği sonucu çıkarken, sinematografik dil kurmaca film teknikleriyle
özdeşlik kurması açısından dikkat çekmiştir.