Adölesan İdiopatik SKolyozlu Çocuklarda Beden Algısı ile İlişkili Faktörlerin Belirlenmesi


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Dokuz Eylül Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2025

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: ELVAN BİLİK GÜLŞEN

Danışman: Bayram Ünver

Özet:

Bu çalışmanın birincil amacı, AİS’li bireylerde Cobb açısı, gövde rotasyon derecesi, yaşam kalitesi, deformite memnuniyetsizliği ve postüral değişikliklerin beden algısını yordama düzeylerini belirlemektir. İkincil amaç ise AİS’li bireylerde beden algısı, yaşam kalitesi, deformite memnuniyetsizliği ve postüral değişikliklerin Cobb açısına göre karşılaştırılmasıdır.

Çalışmaya 51 AİS’li birey dahil edildi. Beden algısı Walter Reed Görsel Değerlendirme Skalası (WRGDS), skolyozun şiddeti radyografi ile ölçülen Cobb açısı, gövde rotasyon derecesi skolyometre, deformite memnuniyetsizliği Skolyoza İlişkin Beden İmgesi Ölçeği (SİBİÖ), yaşam kalitesi Scoliosis Research Society-22 (SRS-22) ve postüral değişiklikler New York Postür Derecelendirme Ölçeği (NYPDÖ) ile değerlendirildi. Beden algısının özgül yordayıcılarını belirlemek amacıyla aşamalı çoklu regresyon analizi yapıldı. Ayrıca, katılımcılar Cobb açısına göre üç gruba ayrılarak (Grup 1: ≤20°, Grup 2: 21-35°, Grup 3: 36-55°), beden algısı, yaşam kalitesi, deformite memnuniyetsizliği ve postüral değişiklikler Tek Yönlü ANOVA ile karşılaştırıldı.

Regresyon analizi sonucunda, SİBİÖ skoru (β=0,451, p=0,001) ve NYPDÖ skoru (β=-0,289, p=0,04), WRGDS skorunun özgül yordayıcıları olarak belirlendi. WRGDS ve SİBİÖ skorları, Grup 1'e kıyasla Grup 3’te daha yüksek, NYPDÖ skoru ile SRS-22 toplam ve alt skorları ise daha düşük bulundu (p<0,05). Grup 2’de ise WRGDS skoru Grup 1’e göre daha yüksek, SRS-22 toplam skoru ise daha düşük saptandı (p<0,05).

Çalışmanın sonuçları, AİS’li bireylerde deformite memnuniyetsizliğinde ve postüral dizilim sapmalarındaki artışın, algılanan deformite şiddetindeki artış için özgül yordayıcılar olduğunu göstermektedir. Hafif skolyoz grubunda algılanan deformite şiddeti, deformite memnuniyetsizliği ve postüral dizilim sapmaları daha düşükken, yaşam kalitesi daha yüksekti. Ancak orta skolyozu olanlar ile orta-büyükten büyük-çok büyüğe değişen şiddette skolyozu olanlar arasında fark yoktu. AİS’li bireylerin deformite algısının, eğrinin şiddetinden ziyade deformite memnuniyetsizliği ve genel postüral sapmalarla ilişkili olduğu göz önünde bulundurulmalıdır.