Deniz Trafiği Risk Değerlendirmesi için Büyük Veri Analizine Dayalı Bir Model Önerisi

---

Tezin Türü: Doktora

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Dokuz Eylül Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Deniz Ulaştırma İşletme Mühendisliği, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2024

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: BURAK KUNDAKÇI

Danışman: Selçuk Nas

Açık Arşiv Koleksiyonu: AVESİS Açık Erişim Koleksiyonu

Özet:

iv

ÖZET

Doktora Tezi

Deniz Trafiği Risk Değerlendirmesi İçin Büyük Veri Analizine Dayalı Bir Model Önerisi

Burak KUNDAKÇI

Dokuz Eylül Üniversitesi

Sosyal Bilimler Enstitüsü

Deniz Ulaştırma İşletme Mühendisliği Anabilim Dalı Denizcilikte Emniyet, Güvenlik ve Çevre Yönetimi Programı

Deniz taşımacılığı; küresel teknolojik gelişmeler, pazar eğilimleri ve jeopolitik gelişmeler gibi birçok farklı faktörden dolayı sürekli değişen bir sektördür. Sektördeki gelişmelerle birlikte artan kapasite ve liman sayısına paralel olarak gemi sayısı da artmaktadır. Bunun sonucunda hem kıyı bölgelerinde hem de açık deniz koşullarında deniz trafiği artmaktadır. Deniz trafiğinin yoğun olduğu bölgelerde gemi çatışma riski oldukça artmakta, bu da trafiğin gözetiminin ve yönetiminin çok daha karmaşık hale gelmesine neden olmaktadır.

Gemilerin çatışma riski değerlendirilirken yalnızca iki geminin fiziksel olarak birbirine çarpması değil, aynı zamanda birbirine yakın mesafede yaklaşması da dikkate alınmaktadır. Bu mesafe/alan, birçok çalışmada Gemi Emniyet Alanı (Gemi Alanı) olarak adlandırılmaktadır. Değerleri araştırmacılara, bölgelere ve değişen parametrelere göre değişen bu alanın her durum için standart olamayacağı düşünülerek bu çalışma gerçekleştirilmiştir.

Çalışmada, her bölgenin kendine has deniz trafik özelliklerine sahip olduğu dikkate alınarak, Trafik Ayrım Düzeni bulunmayan bölgede önceden toplanmış Otomatik Tanımlama Sistemi (OTS) verileri kullanılarak farklı tip ve büyüklükteki gemiler için gemi emniyet alanı (GEA) hesaplanmıştır. Çalışmanın ikinci aşamasında gemilerden anlık alınan OTS verileri ile GEA kullanılarak gelecekteki çatışma riskleri hesaplanmıştır. Bu hesaplamalar sonucunda çatışma riski yüksek olan gemiler ve bu çatışmaşların gerçekleşme ihtimalinin yüksek olduğu bölgeler ortaya çıkartılarak bölgesel risk değerlendirmesi gerçekleştirilmiştir.

Bu çalışmada geliştirilen modelin, farklı bölgelerde kullanılabilirliği ve bölgesel risk değerlendirmeleri için bölgeye özgü GEA ortaya çıkarabilme yeteneği dikkate alındığında literatüre katkı sağlaması beklenmektedir.

Anahtar Kelimeler: Deniz Trafiği, Gemi Emniyet Alanı, Otomatik Tanımlama Sistemi, Çatışma Riski