Yenilikçi Sürdürülebilir Eğitim Mekanı Geliştirilmesi: Sürdürülebilir Meta Sınıf Örneği

---

Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Dokuz Eylül Üniversitesi, Mimarlık Fakültesi, Mimarlık Bölümü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2025

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Seda Nur Apdik

Asıl Danışman (Eş Danışmanlı Tezler İçin): Ayça Tokuç

Eş Danışman: Bahar Baran

Özet:

Sürdürülebilir eğitim mekânlarında (SEM’lerde) fiziksel ortamın tasarımında dikkate alınması gereken birçok unsur vardır. Mekânın tasarımı, yaratıcılık, eleştirel düşünme, iletişim, iş birliği ve problem çözme yetileri yönünden öğrenciler üzerinde pozitif etki sağlayabilir. Günümüzde üniversitelerde öğrenme sürecinin etkililiğini artıracak yenilikçi SEM’lerin ve hem uzaktan eğitim hem de yüz yüze eğitim sağlanabilen sınıf ortamlarının sayısı oldukça azdır. Bu çalışmada, yenilikçi bir SEM geliştirilmesini amaçlanmaktadır. Bir araştırma projesi kapsamında paydaş toplantılarıyla ilerletilen ve Meta Sınıf olarak adlandırılan mekânsal tasarımın geliştirilme süreci ve değerlendirmesi çalışmanın kapsamıdır. Tez çalışması, SEM geliştirilmesi sürecine kapsamlı bir kaynak sunmaktadır. Sınıfın geliştirilmesi sürecinde ortak tasarım yöntemi ve çeşitli analizler kullanılmıştır.

Tasarım kararları, mekânsal eleman tasarımları ve simülasyon sonuçlarıyla malzeme seçimleri yapıldıktan sonra, Meta Sınıf modelinin son tasarımı şekillenmiştir ve ilişkili araştırma projesi kapsamında bir sınıfta uygulanmıştır. Uygulamadan sonra, kullanıcılardan tasarımı anketler ve yarı yapılandırılmış görüşmeler ile değerlendirmeleri istenmiştir. Geliştirilen mekân, tasarım özellikleri, konfor ve iç hava kalitesi açılarından değerlendirilmiştir. Veriler, SPSS ve MAXQDA araçları kullanılarak analiz edilmiştir. Öğrenciler ve eğitimciler tarafından yapılan değerlendirmeler, SEM’lerin geliştirilmesine ve tasarlanmasına ilişkin literatüre katkıda bulunmaktadır. Sonuçlar, geliştirilen ve tezde detaylandırılan tasarımın kullanıldığı Meta Sınıf’ın, geleneksel bir sınıf tasarımı ile karşılaştırıldığında daha başarılı bulunan özelliklerinin termal konfor, iç hava kalitesi, ders aktivitelerine mekânsal uygunluk, kullanım etkinliği, sürdürülebilir malzeme kullanımı, ergonomi, mobilya esnekliği ve boyutları olduğunu göstermiştir.