Yurtbaşı Köyü (Gürpınar, Van/Doğu Anadolu) travertenlerinin jeolojik özelliklerinin ve ekonomik potansiyelinin incelenmesi


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Jeoloji Mühendisliği (Yl), Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2022

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: ENGİN KARAYUN

Asıl Danışman (Eş Danışmanlı Tezler İçin): Erhan Gülyüz

Eş Danışman: Hakan Elçi

Özet:

Bu tez çalışması kapsamında Yurtbaşı Köyü’nün (Van-Gürpınar) G-GD’sunda yüzeyleyen travertenlerin yanal ve düşey yayılımları ile birlikte kütlesel, malzeme ve fasiyes özellikleri belirlenerek bölgedeki travertenlerin ekonomik potansiyeli ortaya çıkarılmıştır.

Yurtbaşı Travertenleri bölgede yaklaşık 1 km2’lik bir alanda yayılım gösterir. 73 m olarak ölçülen traverten istifi, litotip özellikleri dikkate alınarak 5 fasiyese ayrılmıştır. Bu fasiyesler; breşik-ekstraklastlı, breşik-litoklastlı, kristalin kabuk, gaz boşluklu ve sal tipi traverten fasiyesleridir. Fasiyesler istif içerisinde ardalanmalıdır. Fasiyeslerin kalınlığı, istif içerisinde 10 cm’den birkaç m’ye değişir ve en çok 7 m kalınlığa sahiptir  

Yurtbaşı Travertenleriden elde edilecek blokların boyutları, traverten kütlesi içerisinde yer alan K20°D, 15°KB ve K16°D, 85°KB konumlu 2 süreksizlik setinin kontrolündedir. Birinci süreksizlik setini düşük eğim derecesine sahip traverten fasiyeslerinin tabakalanma düzlemleri oluştururken, ikinci süreksizlik seti daha yüksek eğim açısına sahip bölgesel tektonizma ile gelişmiş süreksizliklere benzer konumlu süreksizliklerdir.

Hem sahip olduğu malzeme özellikleri bakımından hem de renk, desen ve homojen bir görünüm verebilen, ekonomik potansiyeli yüksek olan tek fasiyes sal tipi fasiyesidir. Bu fasiyes 1650000 m3 görünür/muhtemel rezerve sahiptir.