Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Dokuz Eylül Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2025
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: AYTEN DARCAN
Danışman: Yasemin Soysal
Özet:
Obezite fazla vücut yağına sahip olmayı içeren, birçok hastalığın ve sağlık sorunlarının riskini artıran tıbbi bir sorundur. Yağ dokusunun büyümesi ve genişlemesi obeziteye neden olmaktadır. Adipogenez, preadipositlerin adipositlere olgunlaşması için farklılaşma süreci olarak tanımlanır. Adiposit farklılaşmasının engellenmesi adipogenez ve dolayısıyla obeziteye karşı potansiyel terapötik strateji olarak kullanılabilir. Perflorodekanoik asit (PFDA), gıda kapları ve birçok malzemede kullanılması nedeniyle canlıların maruz kaldığı endokrin bozucu özellikte olan ve adipogenez sürecini indükleyen bir plastikleştiricidir. Kurkumin ise antiadipojenik özelliğinin de olduğu bilinen, yan etkisi olması potansiyeli az bir bitkisel terapötik ajandır. 3T3-L1 hücre hattı in vitro adipogenez çalışmaları için sıklıkla tercih edilmektedir. Literatürde Kurkumin’in 3T3-L1 hücrelerinde adipogenez sürecini inhibe ettiği bildirilmiştir. Fakat araştırıldığı üzere henüz PFDA ile muamele edilen 3T3-L1 hücrelerine Kurkumin uygulanmasının etkileriyle ilgili herhangi bir çalışma yapılmamıştır. Tez çalışmamızda doğal ürünlerden olan Kurkumin maddesinin PFDA ile indüklenen adipogenez süreci üzerine etkisi ilk kez araştırılacaktır. Çalışmamızda 3T3-L1 hücreleri öncelikle adiposit hücrelere farklılaştırılarak PFDA ve Kurkumin için WST-1 testi ile etkin dozları belirlenmiştir. Oil Red-O boyama ile lipit birikimleri spektrofotometrik olarak ölçülmüştür. PPARγ, C/EBPα, SREBF1 ve FASN genlerindeki mRNA ekspresyon değişimleri Real Time qPCR ile analiz edilmiştir. PPARγ ve C/EBPα adiposit farklılaşmasının bilinen düzenleyicileridir ve adipogenez sürecinde ifadeleri artmaktadır. FASN, yağ asidi sentezinden sorumlu enzimdir. FASN promotöründeki SREBF1 tarafından fonksiyonel olarak düzenlenir. Çalışmamızda PFDA, 3T3-L1 adipositlerinde lipit birikimini ve SREBF1'i ve bunun hedef lipojenik gen FASN ekspresyonunu arttırmıştır. Kurkumin uygulamasından sonra adipogenezle ilgili genlerden olan PPARγ, C/EBPα; lipogenezle ilgili genlerden SREBF1 ve FASN mRNA seviyeleri ölçülmüş ve ifadelerinde azalma tespit edilmiştir.
Çalışma bulgularımız PFDA’nın adipogenez ve lipogenezde yer alan genlerin ekspresyonunu artırdığını, ancak kurkumin uygulamasının bu artışı baskılayarak potansiyel koruyucu etki gösterebileceğini gösteren ilk çalışmadır.