Psikolojik danışmanların etkili psikolojik danışman niteliklerinin psikolojik danışma öz-yeterlik algılarına göre incelenmesi: İzmir ili örneği


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Dokuz Eylül Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2016

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: ERCAN YAYLA

Danışman: Fatma Ebru İkiz

Özet:

Bu çalışmanın amacı, psikolojik danışmanların etkili psikolojik danışman nitelikleri ve psikolojik danışma öz-yeterlik düzeyleri arasındaki ilişkiyi belirlemek; bunun yanı sıra psikolojik danışmanların etkili psikolojik danışman nitelikleri ile psikolojik danışma öz-yeterlik düzeylerinin cinsiyete, yaşa, öğrenim durumuna, çalışılan kuruma, meslekte çalışma süresine ve mezun olunan programa göre farklılaşıp farklılaşmadığını incelemektir. Araştırmada betimsel, korelasyonel ve nedensel karşılaştırma modelleri kullanılmıştır. Araştırmanın örneklemini İzmir ilinde çalışan psikolojik danışmanlardan gelişigüzel örnekleme yöntemi ile seçilen 100'ü kadın 66'sı erkek olmak üzere toplam 166 psikolojik danışman oluşturmaktadır. Veri toplama araçları olarak İkiz ve Totan (2014) tarafından geliştirilen "Etkili Psikolojik Danışman Niteliklerini Değerlendirme Ölçeği" , Lent ve arkadaşları (2003) tarafından geliştirilen ve Türkçe'ye uyarlaması Pamukçu ve Demir (2013) tarafından yapılan "Psikolojik Danışma Öz-Yeterlik Ölçeği", araştırmacı tarafından hazırlanan "Kişisel Bilgi Formu" kullanılmıştır. Veriler SPSS 22.0 ile analiz edilmiştir. Verilerin parametrik teknikler için uygun olup olmadığını belirlemek amacıyla Kolmogorov-Smirnov testi yapılmış ve veri setinin normal dağılım göstermediği görülmüştür. Dolayısıyla verilerin analizinde parametrik olmayan (non-parametrik) analiz yöntemi kullanılmıştır. Araştırmanın problem ve alt problemlerini incelemek için Mann Whitney-U testi, Kruskal Wallis-H testi ve Spearman Brown Korelasyon Analizi kullanılmıştır. Araştırma bulgularına göre, psikolojik danışmanların etkili psikolojik danışman nitelikleri ile psikolojik danışma öz-yeterlikleri arasında istatistiksel olarak düşük düzeyde pozitif yönde anlamlı ilişki olduğu bulunmuştur. Bunun yanında, psikolojik danışmanların etkili psikolojik danışman nitelikleri ile psikolojik danışma öz-yeterlik düzeylerinin cinsiyete, yaşa, çalışılan kuruma ve meslekte çalışma süresine göre farklılaşmadığı bulunmuştur. Yüksek lisans ve üstü eğitim düzeyinde olan psikolojik danışmanların etkili psikolojik danışman nitelikleri ile psikolojik danışma öz-yeterlik düzeylerinin lisans eğitim düzeyinde olan psikolojik danışmanlardan daha yüksek olduğu saptanmıştır. Ayrıca, psikolojik danışmanların mezun olunan programa göre psikolojik danışma öz-yeterlik düzeylerinin farklılaşmadığı görülürken; PDR mezunu psikolojik danışmanların ise etkili psikolojik danışman niteliklerinin PDR dışında bir programdan mezun olan psikolojik danışmanlardan daha yüksek olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Anahtar Kelimeler: Etkili psikolojik danışman nitelikleri, psikolojik danışma öz-yeterliği, psikolojik danışman.