Eğitim araştırmalarına yönelik öğretmen görüşleri


Creative Commons License

Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Dokuz Eylül Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Eğitim Bilimleri-Educational Sciences, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2020

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: ŞAHİNDE YILMAZ

Danışman: Necla Fırat

Özet:

Bu araştırmada, öğretmenlerin eğitim araştırmalarına karşı tutumları, bu araştırmaları takip etme, anlama, araştırma sonuçlarını uygulamada kullanabilme durumları ile bunların nedenleri ve eğitime etkilerinin belirlenmesi amaçlanmaktadır. Araştırmanın evrenini 2018-2019 eğitim-öğretim yılında İzmir ili, Buca ilçe merkezinde kamudaki ilkokul ve ortaokullarda görev yapan öğretmenler oluşturmaktadır. Araştırmanın nicel boyutunda örneklem öğretmenlerin çalıştıkları okul düzeyine göre tabakalı tesadüfi örnekleme yöntemiyle belirlenmiştir. Araştırmanın nitel boyutunda aynı okullarda görev yapan öğretmenler arasından amaçlı örnekleme yöntemlerinden maksimum çeşitlilik örnekleme yöntemi kullanılarak belirlenen 18 öğretmenden veri toplanmıştır. Araştırmanın nicel boyutunda veri toplama aracı olarak "Kisisel Bilgiler Formu", "Eğitim Araştırmalarının Etkisi" ve A. Yıldırım, Sözbilir, İlhan ve Şekerci (2010) tarafından geliştirilen "Eğitim Araştırmalarına Yönelik Öğretmen Tutum Ölçeği (EAÖTÖ)" olmak üzere üç bölümden oluşan bir ölçme aracı kullanılmıştır. Nitel boyutta verileri elde etmek için araştırmacı tarafından geliştirilen açık uçlu sorulardan oluşan yarı yapılandırılmış görüşme formu kullanılmıştır. Araştırmada elde edilen nicel verilerin çözümlenmesi amacıyla aritmetik ortalama, standart sapma, t-Testi, tek yönlü varyans analizi ANOVA ve Tukey testleri kullanılmıştır. Araştırmanın nitel verilerinin analizinde ise betimsel analiz ve içerik analizi yapılmıştır. Araştırmada aşağıdaki bulgulara ulaşılmıştır: Araştırmaya katılan öğretmenlerin büyük bir bölümünün mesleğe başladıklarından bu yana bilimsel bir araştırmadan faydalandıkları, bilimsel araştırmalara ulaşmak için en çok internet kaynağını kullandıkları sonucuna nicel ve nitel verilerle ulaşılmıştır. Ayrıca nitel verilerle ulaşılan bulgulara göre öğretmenler meslektaşlarının yeniliğe açık olmaması, yayın takip etmemesi ve okuma alışkanlıklarının olmaması, gerekli donanıma sahip olmamaları, akademisyenlerin tavır ve tutumu gibi nedenlerin onların eğitim araştırmalarından haberdar olmalarını ve bu araştırmaları takip etmelerini etkilediğini düşünmektedir. Öğretmenlerin büyük çoğunluğu Türkiye'de eğitim politikaları geliştirilirken bilimsel araştırmalardan faydalanılmadığını düşünmektedir. Nitel verilerle ulaşılan bulgulara göre de öğretmenler eğitim programları oluşturulurken görüşlerinin dikkate alınmadığını ve programlarda sürekli değişiklikler yapıldığını düşünmektedir. Öğretmenlerin eğitim araştırmalarına yönelik tutum düzeyi puanları incelendiğinde öğretmenlerin eğitim araştırmalarına yönelik tutumlarını "Katılıyorum" düzeyinde puanladıkları sonucuna ulaşılmıştır. Bu değer, olumlu tutum düzeyini ifade etmektedir. Öğretmenler eğitim araştırmalarına yönelik olumlu tutuma sahiptir. Ancak öğretmenlerin tutum düzeyi puanları ölçeğin boyutları açısından incelendiğinde öğretmenlerin eğitim araştırmalarına değer vermelerine ve araştırmaları gerekli bulmalarına rağmen uygulanabilirliği konusunda daha düşük düzeyde olumlu tutuma sahip oldukları sonucuna ulaşılmıştır. Nitel verilere göre de öğretmenler eğitim araştırmaları sonuçlarının uygulamada kullanılmasında okulların fiziksel ve teknolojik altyapısının, eğitim araç gereçlerinin varlığı ve niteliğinin, araştırmalar yapılırken bölgesel farklılıkların ve okulların mevcut şartlarının dikkate alınmasının, okul yönetiminin ve velinin tutumunun, araştırmaların akademik dilinin, öğretmenlerin programı yetiştirme kaygılarının etkili olduğu bulgulanmıştır. Bu durumda nicel bulgular nitel bulgularla desteklenmektedir. Öğretmenlerin eğitim araştırmalarına yönelik tutumlarında cinsiyetleri, kıdemleri, çalıştıkları okul düzeyleri ve branşları anlamlı bir farklılık oluşturmamıştır. Nicel bulgularla elde edilen bu sonuçlar nitel bulgularla desteklenmektedir. Ancak öğretmenlerin eğitim düzeyleri açısından eğitim araştırmalarına yönelik tutumları anlamlı şekilde farklılaşmaktadır. Bu farklılaşma lisansüstü eğitime sahip öğretmenler lehindedir. Bu durum nitel bulgularla desteklenmemektedir. Metafor sorusunun sonuçlarına göre öğretmenlerin büyük bir bölümü olumlu metafor üretmiştir. Öğretmenler eğitim araştırmalarına yönelik olumlu görüşe sahiptir. Anahtar Kelimeler: Eğitim araştırması, öğretmen, tutum

In this study, it is aimed to determine the attitudes of teachers towards educational researches, following these researches, understanding, using or not using research results in practice and their reasons and effects on education. The universe of the research consists of teachers working in public primary and secondary schools in Buca district center of İzmir province in 2018-2019 academic year. In the quantitative dimension of the research, the sampling was determined by stratified random sampling method according to the level of school where the teachers worked. In the qualitative dimension of the research, data was collected from 18 teachers who were determined by using maximum diversity sampling method from among purposive sampling methods. In the quantitative dimension of the research, a measurement tool consisting of three sections "Personal Information Form", "Effect of Educational Researches" and "Teacher Attitude Scale for Educational Researchs" developed by A. Yıldırım, Sözbilir, İlhan and Şekerci (2010) was used as data collection tool. A semi-structured interview form consisting of open-ended questions developed by the researcher was used to obtain qualitative data. In order to analyze the quantitative data obtained in the research, arithmetic mean, standard deviation, t-test, one-way analysis of variance ANOVA and Tukey tests were used. In the analysis of the qualitative data of the research, descriptive analysis and content analysis were performed. The research has reached the following findings: Most of the teachers participating in the research stated that they have benefited from a scientific research since they started their profession and that they use the most internet source to reach scientific research. In addition, according to the findings obtained with qualitative data, teachers think that reasons such as their colleagues 'not being open to innovations, not following publications and not having reading habits, not having the necessary qualifications, academicians' attitude affect their awareness of educational research and follow these researches. The majority of teachers consider that scientific researches are not used while developing education policies in Turkey. According to the findings obtained with the qualitative data, teachers think that their views are not taken into account when creating education programs and those changes are made in the programs continuously. When the attitude level scores of teachers towards educational researches are examined, it is concluded that the teachers rated their attitudes towards educational researches at the level of "I agree". This value represents the positive attitude level. Teachers have a positive attitude towards educational researches. However, when the attitude scores of the teachers were examined in terms of the dimensions of the scale, it was concluded that although the teachers valued educational research and found the research necessary, they had a lower level of positive attitude towards applicability. According to the qualitative data, it was concluded that teachers' physical and technological infrastructure, the existence and quality of educational equipment, taking into account regional differences and current conditions of schools while conducting research, the attitude of the school administration and parents, the academic language of the research, teachers' concerns about raising the program were effective in the use of educational research results in practice. In this case, quantitative findings are supported by qualitative findings. Their gender, seniority, school levels and branches did not make a significant difference in the attitudes of teachers towards educational researches. These results obtained with quantitative findings are supported by qualitative findings. However, the attitudes of teachers towards educational researches differ significantly in terms of education levels. This differentiation is in favor of teachers with postgraduate education. This situation is not supported by qualitative findings. According to the results of the metaphor question, most of the teachers produced positive metaphors. Teachers have a positive view of educational research. Keywords: Educational research, teacher, attitude