Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Dokuz Eylül Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Eğitim Bilimleri, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2022
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: MEHMET ÇİMEN
Danışman: Necla Fırat
Özet:
| Bu araştırma, Manisa ili Salihli ilçesindeki liselerde görev yapan öğretmenlerin mesleki tükenmişlik düzeyleri ile örgütsel bağlılık düzeyleri arasındaki ilişkiyi saptamak maksadıyla yapılmıştır. Nicel araştırma yöntemiyle yürütülen araştırmada tarama modeli kullanılmıştır. Araştırma verileri "Kişisel Bilgiler Formu", "Mesleki Tükenmişlik Ölçeği" ve "Örgütsel Bağlılık Ölçeği" ile toplanmıştır. Salihli İlçe Milli Eğitim Müdürlüğüne bağlı resmi liselerde çalışan 440 öğretmene ölçekler uygulanmış, toplanan veriler SPSS programına aktarılarak frekans, yüzde analizi, t-testi, ANOVA testi, korelasyon ve regresyon analizi yapılmıştır. Araştırma sonuçlarına göre lise öğretmenlerinin duygusal tükenmişlik ve duyarsızlaşma düzeylerinin düşük düzeyde, kişisel başarı düzeyi algılarının orta düzeyde olduğu saptanmıştır. Lise öğretmenlerin tükenmişlik düzeyleri cinsiyet, branş, öğrenim düzeyi, medeni hal, çocuk sayısı, kıdem değişkenleri açısından değerlendirildiğinde anlamlı bir farkın olmadığı görülmüştür. Okul türü açısından Mesleki ve Teknik Anadolu Liselerinde (MTAL) çalışan öğretmenlerin duygusal tükenmişlik düzeylerinin Anadolu İmam Hatip Liseleri (İHL) ve Anadolu Liseleri (AL)/Sosyal Bilimler Liselerinde (SBL) çalışan öğretmenlere göre daha yüksek olduğu saptanmıştır. Kronik hastalık sahibi öğretmenler kronik hastalığı olmayan öğretmenlere göre daha yüksek düzeyde duygusal tükenmişlik yaşamaktadırlar. Lise öğretmenlerinin devam bağlılığı ve normatif bağlılık algıları ile genel örgütsel bağlılık algılarının kararsızım düzeyinde olduğu, duygusal bağlılık algılarının ise katılıyorum düzeyinde olduğu tespit edilmiştir. Lise öğretmenlerinin örgütsel bağlılık algıları medeni hal, branş, kıdem, proje veya eğitime katılma ve kronik hastalık değişkenleri açısından değerlendirildiğinde anlamlı bir fark tespit edilmemiştir. Cinsiyet değişkenine göre, erkek lise öğretmenleri kadın lise öğretmenlerine göre daha yüksek duygusal bağlılık algısına sahiptirler. 2 çocuk sahibi lise öğretmenleri çocuğu olmayan ve 1 çocuk sahibi öğretmenlere göre daha yüksek devam bağlılığı algısına sahiptirler. Önlisans/Lisans mezunu lise öğretmenleri lisansüstü eğitim mezunu lise öğretmenlerine göre daha yüksek düzeyde devam ve normatif bağlılık algısına sahiptirler. İHL ve AL/SBL'de çalışan öğretmenler MTAL'de çalışan öğretmenlere göre daha yüksek düzeyde duygusal ve normatif bağlılık algısına sahiptirler. Aynı okulda 11 yıl ve üzeri çalışan lise öğretmenleri 0-5 yıl ve 6-10 yıl arası çalışan öğretmenlere göre daha yüksek düzeyde devam bağlılığına sahiptirler. Lise öğretmenlerinin duygusal tükenmişlik düzeyleri ile genel örgütsel bağlılık algı düzeyi arasında ters yönlü orta düzey ilişki olduğu görülmüştür. Lise öğretmenlerinin duyarsızlaşma düzeyi ile genel örgütsel bağlılık algısı arasında ters yönlü düşük düzey ilişki olduğu belirlenmiştir. Lise öğretmenlerinin kişisel başarı düzeyi ile genel örgütsel bağlılık algıları arasında aynı yönlü düşük düzey ilişki olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Lise öğretmenlerin duygusal tükenmişlik düzeylerinin örgütsel bağlılık değişkenini istatistiksel olarak anlamlı fakat negatif yönde etkilediği saptanmıştır. Kişisel başarı değişkeninin örgütsel bağlılık değişkenini istatistiksel olarak anlamlı ve pozitif yönde etkilediği görülmüştür. Duyarsızlaşma değişkeninin ise söz konusu değişken üzerinde anlamlı bir etkisinin olmadığı belirlenmiştir. Sonuç olarak, örgütsel bağlılık değişkenindeki değişimin %12'sinin duygusal tükenme ve kişisel başarı değişkenlerdeki değişimlerden kaynaklandığı ortaya çıkmıştır. | |||