Bale eserlerinde sürrealizm ve Alice Harikalar Diyarında Balesi örneği


Creative Commons License

Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Dokuz Eylül Üniversitesi, Güzel Sanatlar Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2024

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: ECE BURÇİN NURLU

Danışman: Seda Ayvazoğlu

Açık Arşiv Koleksiyonu: AVESİS Açık Erişim Koleksiyonu

Özet:

Sürrealizm, 20. yüzyılın başlarında ortaya çıkan bir sanat akımıdır. Balenin, Sürrealizm sanat akımına dahil edilmesi meşakkatli bir sürece sahiptir. Bu süreçte, gerçeküstü imgelerin ve düşsel anlatıların beden ile ifade edilmesinin zor olduğuna dair bir inanış vardı fakat bu düşünceyi ortadan kaldırmayı sağlayan önemli bale eserleri sağlamıştır. Bunlar 20.yüzyılın başlarında sahnelenmiş olan; Romeo ve Juliet, Three Cornered Hat, Parade, The Four Temperaments, La Création du Monde, Le Train Bleu, Serenade, The Triadic Ballet ve Jeux bale eseridir. Sürrealizm akımının ortaya çıkışının ardından; bazı dansçılar ve sürrealistler bir araya gelerek, sürrealistlerin karşı görüşlerine rağmen, baleye bir yer bulabilmek için, Sürrealizmi beden formuna yerleştirmeye çalışmışlardır. Bu süreç içerisinde yer alan önderlerden bazıları; Oskar Schlemmer, George Balanchine, Jean Börlin gibi önemli sanatçılardır. Bu önemli sanatçılar arasında en önemli önder ise, Sürrealizm akımına bale ve dansın dahil edilmesini sağlayan Serge Diaghilev'dir. Sürrealizm akımına dahil olan balenin, son yüzyılda en önemli gelişimi ise Alice Harikalar Diyarında balesi olmuştur. Bu bale; Lewis Carrol'un ünlü edebi eseri Alice Harikalar Diyarında metninden yola çıkarak, Kraliyet Balesi'nin ev sahipliğinde, Christopher Wheeldon'un yaratmış olduğu bir bale eseridir. Bu tez çalışmasında sürrealist etkilerin bale sanatına katkıları incelenerek, Alice Harikalar Diyarında balesinin sürrealist özelliklerine odaklanılmıştır. Aynı zamanda bu tezde; Alice Harikalar Diyarında eserinin, Kraliyet Balesi'nin 2017 yılına ait kaydı kullanılmış ve bu kayıt tek kaynağım olmuştur. Bu kaynağa özel bir üyelik ile bir platform aracılığıyla eriştim. Bu eserin tam kaydına, herhangi bir dijital medyada erişim sağlanamamaktadır. Bu tez çalışmasında, Sürrealizmin bale sanatındaki etkilerini daha derinlemesine anlamak ve koreograf Christopher Wheeldon'ın, Alice Harikalar Diyarında bale eserini nasıl yorumladığını analiz etmek üzere ve alana katkı sağlayacağı düşünülerek yazılmıştır. Bu tezde Sürrealizmin bale dünyasındaki yaratıcı serüvenine yeni bir pencere açmak; Sürrealizmin, bale sanatında nasıl bir iz bıraktığını ve bu izin günümüz bale performanslarına nasıl bir katkıda bulunduğunu anlamak önemli bir adım olacaktır. Alanda bu konuyla ilgili kaynakça bulmak ve örneklerinin az olması, tezin zorlayıcı yanıdır. Bu nedenle bu çalışma için motive edici bir unsur olmuştur.