Sistemik klinik örneklerden üretilen aspergillus türlerinin antifungal duyarlılıklarının farklı yöntemlerle araştırılması


Tezin Türü: Tıpta Uzmanlık

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Dokuz Eylül Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Temel Tıp Bilimleri Bölümü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2021

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: EMİNE KORKMAZ

Danışman: Mahmut Cem Ergon

Özet:

Aspergillus türlerinin, bağışıklık sistemi baskılanmış kişilerde ölümcül enfeksiyonlara yol açması ve son yıllarda antifungallere direnç oranının artması nedeniyle antifungal duyarlılık testlerinin önemi artmıştır. Çalışmamızda Aspergillus türleri için disk difüzyon (DD) ve gradient difüzyon (GD) yöntemlerini, referans duyarlılık yöntemi olan sıvı mikrodilüsyon (SMD) yöntemi ile karşılaştırmayı amaçladık. Ayrıca amfoterisin B (AMB), itrakonazol (İTZ), vorikonazol (VOR) ve kaspofungine (KAS) karşı duyarlılık durumunu ve MİK değerlerini belirleyerek ülkemiz epidemiyolojik verilerine katkıda bulunmayı ve hastanemizde üreyen Aspergillus türlerinde direnç oranlarını belirleyerek ampirik tedaviye yön vermeyi hedefledik.

Yöntem: Çalışmada 62 A. fumigatus, 28 A. flavus ve 16 A. terreus izolatı (toplam 106 Aspergillus izolatı) yer aldı. Çalışmaya dahil edilen Aspergillus izolatları, geleneksel yöntemler ve Matriks İlişkili Lazer Dezorpsiyon İyonizasyon Uçuş Zamanı Kütle Spektrometresi (MALDI-TOF MS) ile tanımlandı. Tüm izolatların DD, GD ve SMD yöntemi ile AMB, VOR, İTZ ve KAS’a karşı duyarlılıkları belirlendi. SMD yönteminde RPMI 1640 sıvı besiyeri, DD ve GD yönteminde saf Mueller Hinton agar (MHA) kullanıldı.

Bulgular: Çalışmamızda SMD yöntemi ile en düşük MİK/MEK90 değerleri VOR ve KAS (sırasıyla 0.5 µg/ml ve 0.06 µg/ml) ile saptandı. AMB ve İTZ MİK90 değerleri ise 2 µg/ml olarak bulundu. Tür düzeyinde incelediğimizde, A. flavus ve A. terreus izolatlarının AMB MİK90 değerleri (sırasıyla 2 µg/ml ve 4 µg/ml), A. fumigatus izolatlarından (1 µg/ml) yüksek saptandı. A. flavus ve A. terreus izolatlarının İTZ MİK90 değerleri 1 µg/ml olup, A. fumigatus izolatlarından (2 µg/ml) daha düşük bulundu. Tüm türlerin İTZ MİK değerlerinin literatürle karşılaştırdırıldığında yıllar içinde artış gösterdiği saptandı.

GD yöntemini SMD yöntemi ile karşılaştırdığımızda ±2 dilüsyonda temel uyum oranları, AMB, VOR, İTZ ve KAS için sırası ile %91.6, %99.1, %100 ve %38.6 olarak saptandı. KAS ile temel uyum oranları düşük bulunmasına rağmen kategorik uyum oranları yüksek bulundu.

DD yöntemi SMD yöntem ile karşılaştırıldığında kategorik uyum oranları AMB, VOR, İTZ ve KAS için sırası ile %65.1, %99.1, %77.3 ve %100 olarak saptandı.

GD yöntemini SMD yöntemi ile karşılaştırıldığında tüm türler bir arada değerlendirildiğinde kategorik uyum oranları AMB, VOR, İTZ ve KAS için sırası ile %79.2, %99.1, %87.8 ve %100 olarak saptandı. GD yöntemi kategorik uyum oranları, DD yönteminin AMB ve İTZ uyum oranlarından yüksek olup VOR ve KAS için her iki yöntemde aynı bulunmuştur.

Sonuç: Saptanan yüksek temel ve kategorik uyum oranlarına göre GD yönteminin, SMD yöntemine iyi bir alternatif olabileceğini düşünmekteyiz. Ayrıca GD yöntemi için kullandığımız saf MHA, diğer besiyerlerine göre daha ucuz ve kolay ulaşılabilir olmasıyla avantaj sağlamaktadır.

CLSI M51-A DD yöntemini SMD yöntemiyle karşılaştırdığımızda tüm ilaçlar için yüksek uyum oranları saptandı. Fakat AMB ve İTZ uyum sonuçları diğer ilaçlara göre daha düşük saptanmıştır. Bu sonuçlara göre DD yöntemi de SMD yöntemine bir alternatif olarak düşünülebilir fakat AMB ve İTZ sonuçları daha dikkatli yorumlanmalıdır.

Anahtar kelimeler: Aspergillus, antifungal duyarlılık, sıvı mikrodilüsyon, gradient difüzyon testi, disk difüzyon, amfoterisin B, itrakonazol, vorikonazol, kaspofungin