Türk Dış Politikasında Batı Balkanlar: Uzman Mülakatlarına Dayalı Swot Analizi


Canveren Ö.

ANKARA UNIVERSITESI. SIYASAL BILGILER FAKULTESI DERGISI, cilt.78, sa.1, ss.93-121, 2023 (Hakemli Dergi)

Özet

Bu makale, Adalet ve Kalkınma Partisi (AKP) iktidarlarının Batı Balkanlara yönelik dış politikasını irdelemektedir. Uzman mülakatı ile toplanan veriler, Türkiye’nin güçlü ve zayıf yönleri ile bölgede sahip olduğu fırsatları ve karşılaştığı tehditleri sıralamak için kullanılmıştır. ‘Türk dış politikası ve Batı Balkanlar’ konusunda uzman 15 akademisyen/araştırmacı ile gerçekleştirilen yapılandırılmış mülakatlar için – Güçlü yönler (Strength), Zayıf yönler (Weakness), Fırsatlar (Opportunities) ve Tehditler (Threat) kelimelerinin baş harflerinden oluşan SWOT analizi yapılmıştır. Türkiye’nin bölge ile olan tarihsel-sosyolojik bağları, yumuşak güç ve kamu diplomasisi, ekonomik ve ticari gündemi de dâhil dış politika aktivizmi ‘güçlü’ yönleri; bölgedeki olumsuz algısı, siyasi ve ekonomik istikrarsızlığı, uluslararası rekabet ve Batı ile yaşanan sorunlar ve son olarak bürokratik problemler, ‘zayıf’ yönleri olarak karşımıza çıkmaktadır. İktisadi-ticari potansiyel ve kimlik temelli fırsatlar, alternatif güçlerin kapasite ve etkinlikleri ile Türkiye’nin Euro-Atlantik ağı, bölgede sahip olduğu ‘fırsatlar’; alternatif güçler ve artan rekabet, iktidarın mevcut dış politikasından kaynaklanan sorunlar ve bölgenin kendi dinamiklerinin yarattığı belirsizlikler, bölgede karşılaştığı ‘tehditler’ olarak sıralanmaktadır. Türkiye’nin bölgede sürdürülebilir bir dış politika izleyebilmesi için kurumsallaşma kapasitesini ve inisiyatiflerini güçlendirmesi, daha da önemlisi bölgeye ilişkin kapsayıcı yeni bir yaklaşım benimsemesi önerilmektedir.