UZAY ARAÇLARINDA KULLANILAN YÜKSEK MUKAVEMETLİ KOMPOZİT MALZEMELERİN DİNAMİK SÜRTÜNME VE AŞINMA DAVRANIŞLARININ BELİRLENMESİ


Yeni Ç. E., Kızılay E.

KARADENİZ 14TH INTERNATIONAL CONFERENCE ON APPLIED SCIENCES, Batumi, Gürcistan, 13 - 15 Ekim 2023, cilt.1, sa.1, ss.7-14

  • Yayın Türü: Bildiri / Tam Metin Bildiri
  • Cilt numarası: 1
  • Basıldığı Şehir: Batumi
  • Basıldığı Ülke: Gürcistan
  • Sayfa Sayıları: ss.7-14
  • Dokuz Eylül Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

Yüksek mukavemetli malzemeler gelişen son teknolojiler ile birlikte, havacılık ve uzay alanında

sıklıkla karşımıza çıkmaktadır. Bu malzemelerin geliştirilmesi ve iyileştirilmesi ile ilgili yapılan

araştırmaların sayısı ise gün geçtikçe artmaktadır. Bu kapsamda yapılan değerlendirmelerde,

atmosfer tabakasında yüksek sürtünmeye maruz kalma sonucu oluşan yüksek sıcaklığa ve yüksek

sürtünme kuvvetine dayanım gibi kavramlar önem kazanmaktadır. Bu değerler kapsamında ise

araştırılması gereken konuların başında yüksek ısı seramikleri gelmektedir. Yapılan bu çalışmada

bu konuda öne çıkan Titanyum, Bor Karbür, Zirkonyum Karbür, Tantal Karbür, Titanyum Nitrür,

Tantalyum, Zirkonyum, Bor Karbür, Silisyum Karbür ve Zirkonyum Silikat tozları ve Etil Silikat

Reçine karışımı Seramik Elyaf Plaka Üzerine kaplama yapılarak, tribometre yardımı ile dinamik

sürtünme katsayıları incelenmiştir. Ortaya çıkan sonuçlar karşılaştırılarak dinamik sürtünme

katsayıları ile ısınma davranışları arasında bağlantı kurulmaktadır. Testler sonucunda yukarıda

bahsedilen yüksek ısı seramik tozlarının arasından μd, dinamik sürtünme katsayısı değeri en

düşük çıkan malzeme, sürtünme kuvvetinin alt tabakaya uyguladığı ısı bakımından daha avantajlı

bir hale gelmektedir. Öne çıkan iki toz olan Silisyum Karbür ve Bor Karbür karşılaştırıldığında

Bor Karbürün daha avantajlı olduğu yani μd, dinamik sürtünme katsayısı değerinin daha düşük

çıktığı sonucuna ulaşılmıştır. Yapılan incelemeler, ball on disc mekanizmasında çalışılmış olup,

çıkan sonuçlar değerlendirilmiştir.

Anahtar Kelimeler: yüksek ısı seramikleri, dinamik sürtünme katsayısı, ball on disc

mekanizması