Akademik Veri Yönetim Sistemi
Sosyal Bilimlerde Uluslararası Dijital Dönüşüm Konferansı, İstanbul, Türkiye, 02 Haziran 2021, sa.169, (Tam Metin Bildiri)
Kitaplar bir kültürün ve dilin çağlardan çağlara aktarılmasında önemli rol oynayan, aynı zamanda insanın
kendisini tanımasına büyük katkı sağlayan araçlardır. Sümerlerin yazıyı bulması ile serüvenine başlayan
kitaplar, Gutenberg’in matbaayı icat etmesi ile gelişiminde önemli bir aşama kaydetmiş, günümüzde ise
teknolojinin sağladığı imkânlar sayesinde kullanıcı ile etkileşimli hâle gelerek mobil aygıtlar, tabletler ve
kindlelar aracılığı ile ceplerde veya çantalarda kolaylıkla taşınan kütüphanelerde yerlerini almışlardır. Bu
gelişmeler ve dijitalleşme çağının sağladığı diğer faydalar doğrultusunda her alanı etkilediği gibi okur-yazarlık
alanında da bireylere birçok avantaj sağlamıştır. Söz konusu avantajlardan en önemlisi e-kitapların sağladıkları
ulaşım ve muhafaza etme kolaylığı, aynı zamanda kullanıcı ile etkileşime girebilme özelliğidir. Bu
uygulamalar sayesinde içeriği cazip hâle gelen pek çok dünyaca ünlü edebi eser, kurgu ve ders kitabı daha
etkin deneyimler sunma imkânı bulmuştur. Etkileşimli kitaplar, geleneksel anlamda el yazması ile başlayan
kitapların serüveninin son hâli, başka bir deyiş ile gelinen son noktadır. Etkileşimli kitaplar içerdikleri grafik
ürünler, ses efektleri ve interaktiflikleri ile okuma alışkanlıklarını da değiştirmiştir. Değişen okuma
alışkanlıkları toplumları da etkilemiştir. Bu bağlamda etkileşimli kitapların kültürel düzeyi yüksek bireylerin
yetişmesine katkı sağladığı düşünülmektedir.
Yapılan araştırmalar neticesinde animasyonlu e-kitapların ülkemizde genellikle çocuklar için yapılan mobil
uygulamalar, etkileşimli kitaplar veya öğretici ders materyalleri ile sınırlı kaldığı saptanmıştır. Ancak
animasyonun hedef kitlesini herhangi bir yaş grubu ile sınırlı olmadığı gibi, bir kurgunun, edebi bir eserin de
animasyon ile desteklenerek ifade edilmesi herhangi bir yaş grubuna özgü değildir. Dünya geneline
bakıldığında Türkiye’ye kıyasla grafiksel ve görsel açıdan zengin etkileşimli kitapların yetişkinlere yönelik
örnekleri de yaygındır.
Bu bildiride yetişkinlere yönelik korku ve polisiye edebiyatı yazarı Edgar Allan Poe’nun Kuzgun (The Raven)
adlı şiirsel eseri üzerinden yapılmış animasyonlu etkileşimli kitap tasarımı incelenecek, etkileşimli kitap
uygulamalarının toplumlara sağladıkları sosyo-kültürel faydalar üzerinde durulacaktır. Dünyada yapılmış olan
edebi kurgu temelli etkileşimli kitap uygulamaları incelenerek, örnekler verilerek dinleyicilere konu hakkında
daha sonra başkalarına da esin kaynağı oluşturabilecek görseller sunulacaktır.