Akademik Veri Yönetim Sistemi
International Aegean Region Congress of Family Medicine (IARcoFaM) , İzmir, Türkiye, 2 - 04 Mayıs 2025, ss.161-162, (Özet Bildiri)
Giriş: Sigara kullanımı, dünya genelinde ve Türkiye'de önemli bir halk sağlığı sorunudur. 2016 Küresel Yetişkin Tütün Araştırması'na göre, Türkiye'de tütün kullanımı yaygınlığı %31,6 olarak bildirilmiştir. Daha da endişe verici olan ise, sigara kullananların %57,5'inin 18 yaşından önce ve %15'inin 15 yaşından önce sigaraya başlamış olmasıdır. Ortalama başlama yaşı ise 17'dir. Sigara kullanımı çoğu zaman alkol ve madde bağımlılığına giden ilk adım olarak görülmektedir. Bu olgu sunumu, Türkiye ortalamasının çok altında bir yaşta sigaraya başlayan bir hastanın sigarayı bırakma sürecini anlatmayı amaçlamaktadır.
Olgu: 32 yaşında erkek hasta sigara bırakma polikliniğine başvurdu. Sigara ile ilk temasının 5–6 yaşlarında, amcasının zorlamasıyla gerçekleştiğini belirtti. Sigara kullanım öyküsü 39 paket-yıl olup, buna ek olarak uzun süreli yasa dışı madde kullanımı öyküsü mevcuttu. Yaklaşık 1,5 yıl önce geçirdiği miyokard enfarktüsü sonrasında AMATEM ((Alkol ve Uyuşturucu Madde Bağımlıları Tedavi ve Araştırma Merkezi)'e başvurmuş ve bir yıldır madde kullanmadığını ifade etti. Daha önce sigarayı bırakmayı denemiş, ancak profesyonel destek almamış. Fizik muayene ve yapılan test sonuçları normal sınırlar içindeydi. Fagerström skoru 7 olup, bu yüksek nikotin bağımlılığına işaret etmekteydi. Hastane Anksiyete ve Depresyon Ölçeği'nde depresyon puanı 8, anksiyete puanı ise 14 olarak bulundu. Hastaya motivasyonel görüşme ve sigara bırakma danışmanlığı verildi. Günlük 15 mg’lık nikotin bandı ve günde 4x2 mg nikotin sakızı içeren 8 haftalık tedavi reçete edildi. Kullanım şekli ve olası yan etkiler hakkında bilgilendirme yapıldı. Hastanın takipleri planlandı fakat devamlılık göstermedi.
Tartışma: Erken yaşta sigaraya başlamak, daha güçlü nikotin bağımlılığı, tedaviye düşük uyum ve yüksek nüks oranları ile ilişkilidir. Bu hastanın erken maruziyeti ve madde kullanım öyküsü, tedavi sürekliliği açısından ciddi zorluklar yaratmıştır. Hastanın düzensiz takibi ve sigarayı bırakmamış olması, geleneksel bırakma yöntemlerinin bu gibi karmaşık öyküsü olan hastalarda yetersiz kalabileceğini göstermektedir. Bu tür vakalar için bireyselleştirilmiş, uzun vadeli ve multidisipliner yaklaşımlar gereklidir.
Anahtar Kelimeler: sigara bırakma, erken yaş, madde bağımlılığı