Kars Sarıkamışlı Muhammed İlhami’nin Mi’raciyyesi: Tefsir-i Mi’racu’n-Nebi

Uluslararası Kars Alimleri Sempozyumu, Kars, Türkiye, 20 - 21 Ekim 2018, cilt.1, ss.227-239

Yayın Türü: Bildiri / Tam Metin Bildiri
Cilt numarası: 1
Basıldığı Şehir: Kars
Basıldığı Ülke: Türkiye
Sayfa Sayıları: ss.227-239
Dokuz Eylül Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

Türk Ġslâm EdebiyatÝ‟nÝn en önemli nazÝm türlerinden biri mi‟râciyyeler, diğer bir adÝyla mi‟râc-nâmelerdir. Kur‟ân-Ý Kerim‟in ifadesi ile Hz. Peygamber‟in bir gece, “Mescîd-i harâm‟dan alÝnarak çevresi mübârek kÝlÝnan Mescîd-i Aksâ‟ya, Allâh‟Ýn âyetlerinin kendisine gösterilmesi maksadÝyla” gerçekleĢtirdiği gece yolculuğuna isrâ; oradan da yedi kat semâya yaptÝğÝ yolculuğa mi‟râc adÝ verilmektedir. Rivâyetlere göre; miladi 619 yÝlÝnÝn Recep ayÝnÝn 27. gecesi gerçekleĢen mi‟râc hâdisesi, Müslüman müellif ve Ģâirler tarafÝndan pek çok esere konu edilmiĢtir. Hz. Peygamber‟e büyük bir aĢk ve muhabbet ile bağlÝ bulunan, onun yaĢadÝğÝ her ânÝ, her hâdiseyi büyük bir dikkat ve kabul ile takip eden Müslüman müellif ve Ģâirler, mi‟râc hâdisesini de müstakil eserlere konu etmiĢlerdir. Müslüman müellif ve Ģâirlerin Hz. Peygamber‟in mi‟râcÝnÝ konu alan baĢta Türkçe olmak üzere; Arapça, Farsça veya diğer dillerde kaleme aldÝklarÝ eserleri, kütüphânelerimizde önemli bir yekün tutmaktadÝr. Bu yekün içerisinde Türk edebiyatÝna ait oldukça geniĢ bir literatür söz konusudur. Bu hususta önemli bir çalÝĢmaya imza atan Metin Akar, Türk Edebiyatında Manzum Mi‟râc-nâmeler (Kültür ve Turizm BakanlÝğÝ YayÝnlarÝ, Ankara 1987) adlÝ eserinde ayrÝntÝlÝ bilgiler ortaya koymuĢtur. Yine ifade etmemiz gerekir ki, Hz. Peygamber‟in mi‟râcÝnÝ konu alan eserler, klasik Türk edebiyatÝnÝn sona ermesiyle birlikte tarihin karanlÝk dehlizlerine hapsolmuĢ bir nazÝm türü değildir. Kars‟Ýn SarÝkamÝĢ ilçesine bağlÝ BaĢköy‟de imamlÝk yapan Muhammed Ġlhâmî‟nin 1940 yÝlÝnda kaleme aldÝğÝ Tefsîr-i Mi‟râcu‟n-Nebî bunun en önemli kanÝtlarÝndan biridir. Merkezden epeyce uzakta, harf devriminin gerçekleĢtirildiği tarihten on beĢ yÝl kadar sonraki bir tarihte, Türk milletinin hafÝzasÝnda doksan bin Ģehidi dolayÝsÝyla ayrÝ bir yer edinmiĢ olan Kars SarÝkamÝĢ‟ta, OsmanlÝ Türkçesi ile kaleme alÝnan eser, boyutlarÝ bakÝmÝndan da oldukça hacimli bir eserdir. Sonuç olarak eser, genel itibarÝyla kÝsa yazÝlan mi‟râciyelerin daha geniĢ versiyonlu bir numûnesi konumundadÝr.