Akademik Veri Yönetim Sistemi
Sofist Uluslararası Felsefe Dergisi, cilt.9, sa.2, ss.107-125, 2024 (Hakemli Dergi)
Bu çalışma, John Dewey'in klasik liberalizmi yeniden yapılandırma çabasını ele almakta ve klasik liberalizmin birey anlayışına yönelik eleştirisine odaklanmaktadır. 20. yüzyıla gelindiğinde, son iki yüz yıldır sanayileşen Batı dünyası daha önce görülmemiş toplumsal, politik ve ekonomik sorunlarla karşılaşmıştır. Artan nüfus, kırsaldan şehirlere göç, yeni bir toplumsal sorun olarak ortaya çıkan sınıf mücadelesi klasik liberalizmin sınırlılıklarını ortaya çıkarmış, liberalizm hem içeriden hem de dışarıdan ciddi eleştirilerle karşılaşmıştır. Bazı düşünürler liberalizme alternatif modeller önerirken diğerleri liberalizmi 20. yüzyılın gerekliliklerinden hareketle yeniden yorumlamıştır. İkinci grupta yer alan John Dewey, tüm eksikliklerine rağmen insanlığın en büyük kazanımlarından biri olarak gördüğü liberalizmi, çağın gerekliliklerine uygun bir biçimde yeniden yapılandırmayı amaçlar. Dewey'nin yeniden yapılandırma girişimi iki basamaktan oluşur: İlk basamak, klasik liberalizmin eleştirel bir analizini ve onu etkisiz kılan unsurların saptanmasını içerir. İkinci basamak ise klasik liberalizmin eksiklerini geride bırakan ancak bireycilik ve özgürlük vurgusunu koruyan yeni bir liberalizmin inşasıdır. Bu çalışma Dewey’nin önerdiği yeni liberalizme değinmekle birlikte esas olarak onun klasik liberalizm eleştirisine odaklanır. Dewey öncelikle, klasik liberalizmin birey ile toplum arasında ve özgürlük ile siyasi otorite arasında yapay bir karşıtlık yarattığını ortaya koyar ve bu sahte karşıtlıkların liberalizmin sorun çözme gücünü zayıflattığını gösterir. Bu sahte karşıtlıklar yanlış öncüllerden hareket eden bir akıl yürütmenin ulaştığı hatalı bir sonuçtur. Bu nedenle daha derine inmek ve bu hatalı sonuca neden olan hatalı öncülleri saptamak gerekmektedir. Dewey için klasik liberalizmin en temel sorunu toplumsal bağlam ve ilişkilerden kopuk, soyut bir birey anlayışıdır. Bu birey anlayışı 18. yüzyıl liberal düşüncesinden miras alınan felsefi bir idealdir ve tarihsel, psikolojik ve sosyolojik dayanaklardan yoksundur. John Locke ve onu takip eden gelenek, bireyi toplumsal baskılar ve politik zorlamalar karşısında koruyabilmek için empirik karşılığı olmayan bir bireycilik anlayışı geliştirmiştir; ancak klasik liberalizmin bireyciliği zamanla yeni tahakküm biçimlerine yol açmıştır. Bu makale John Dewey’nin klasik liberalizmi eleştirirken izlediği adımları ve bu adımlar arasındaki mantıksal ilişkiyi ortaya koymayı amaçlamaktadır.
This study explores John Dewey's critique of classical liberalism, particularly its conception of the individual, and examines his effort to reconstruct liberalism in response to the social, political, and economic challenges of the early 20th century. During this period, the Western world, which had been industrializing for the last two hundred years, encountered unprecedented social, political and economic problems. During this period, rapid industrialization, urban migration, and the emergence of class struggles exposed the limitations of classical liberalism. Liberalism faced serious criticism from both inside and outside. While some thinkers proposed alternative models to liberalism, other sought to reinterpret liberalism in line with modern conditions, aiming to preserve its core values of individuality and freedom while addressing its flaws. Dewey, who was in the second group, aimed to reconstruct liberalism, which he saw as one of humanity's greatest achievements despite all its shortcomings, in accordance with the requirements of the age. Dewey's reconstruction attempt unfolds in two steps: The first step includes a critical analysis of classical liberalism and the identification of the elements that render it ineffective. The second step is the construction of a new liberalism that leaves the shortcomings of classical liberalism behind, but maintains its emphasis on individuality and freedom. This study touches upon Dewey’s proposed new liberalism, but mainly focuses on his critique of classical liberalism. Firstly, Dewey reveals that classical liberalism creates an artificial opposition between the individual and society, as well as, between freedom and political authority, showing that these artificial dualisms undermine liberalism's capacity to address contemporary social issues. These false oppositions are a faulty conclusion reached by reasoning, based on false premises. Therefore, it is necessary to go deeper to identify the false premises that cause this faulty conclusion. For Dewey, the most fundamental problem of classical liberalism is an abstract understanding of the individual, disconnected from social context and relations. This understanding of the individual is a philosophical ideal inherited from 18th century liberal thought and lacks historical, psychological and sociological foundations. John Locke and the tradition that followed him developed an understanding of individuality that has no empirical equivalent in order to protect the individual against social pressures and political coercion; however, the individualism of classical liberalism has led to new forms of oppression over time. This article aims to reveal the steps John Dewey followed in criticizing classical liberalism and the logical relationship between these steps.