Sosyal Destek Algısı ve Aile Merkezli Bakımın Kanserli Çocukların Ailelerinin Yaşam Kalitesine Etkisi


Kudubeş A. A., Bektas M.

Sağlık bilimlerinde değer (Online), cilt.15, sa.2, ss.256-265, 2025 (Hakemli Dergi) identifier

  • Yayın Türü: Makale / Tam Makale
  • Cilt numarası: 15 Sayı: 2
  • Basım Tarihi: 2025
  • Doi Numarası: 10.33631/sabd.1432094
  • Dergi Adı: Sağlık bilimlerinde değer (Online)
  • Derginin Tarandığı İndeksler: TR DİZİN (ULAKBİM)
  • Sayfa Sayıları: ss.256-265
  • Dokuz Eylül Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

Amaç: Bu çalışmanın amacı, algılanan sosyal destek ve aile merkezli bakımın kanserli çocuğu olan ebeveynlerin yaşam kalitesi üzerindeki yordayıcı rolünü belirlemektir. Gereç ve Yöntemler: Bu çalışmada tanımlayıcı, metodolojik ve kesitsel bir tasarım kullanılmıştır. Araştırmanın verileri Ebeveyn Bilgi Formu, Çok Boyutlu Algılanan Sosyal Destek Ölçeği, Aile Merkezli Bakım Değerlendirme Ölçeği ve Bakım Veren Yaşam Kalitesi İndeksi-Kanser kullanılarak toplanmıştır. Araştırma verilerinin analizinde ortalama puanlar, yüzde hesaplamaları, t-testi, ANOVA testi ve doğrusal regresyon analizi kullanılmıştır. Bulgular: Kanserli çocuğun yaşı, cinsiyeti, eğitim düzeyi, çalışma durumu, anne-babanın gelir durumu ile çocuğun yaşı ve hastanede kalış süresi ile algılanan sosyal destek, aile merkezli bakım değerlendirmesi ve yaşam kalitesi ölçeği puan ortalamaları arasında istatistiksel olarak ileri düzeyde anlamlı farklılık bulunmuştur. Model 1'de ebeveynlerin algılanan sosyal desteği yaşam kalitelerinin %54,9'unu açıklamaktadır. Model 2'de ebeveynlerin aile merkezli bakım değerlendirmeleri onların yaşam kalitesi düzeyinin %54,9'unu açıklamaktadır. Sonuç: Bu çalışma algılanan sosyal destek ve aile merkezli bakım değerlendirmelerinin yaşam kalitesi üzerindeki etkisini ortaya koyması açısından değerlidir. Hemşireler, algılanan sosyal desteği az olan ve aile merkezli bakıma erişemeyen ebeveynlerin yaşam kalitesinin düşük olabileceğini akılda tutmalıdır. Bu nedenle hemşirelik bakım planlarının bu değişkenleri de ele alması gerekir.
Aim: This study aimed to determine the predictive role of perceived social support and family-centered care in the quality of life of parents who had children with cancer. Material and Methods: This study used a descriptive, methodological, and cross-sectional design. The study data were collected using a Parent Information Form, the Multidimensional Scale of Perceived Social Support, the Family-Centered Care Assessment Scale, and the Caregiver Quality of Life Index-Cancer. Mean scores, percentage calculations, t-test, ANOVA test, and linear regression analysis were used to analyze the study data. Results: A statistically highly significant difference was found between the age, sex, education level, employment status, income status of the parents of the child with cancer, and the age and the duration of hospitalization of the child and the mean perceived social support, family-centered care assessment, and quality of life scale scores. In model 1, perceived social support of parents explained 54.9% of the level of their quality of life. In Model 2, family-centered care assessments of parents explained 54.9% of the level of their quality of life. Conclusion: This study is valuable in that it demonstrating the effect of perceived social support and family-centered care assessments on the quality of life. Nurses should keep in mind that parents who have little perceived social support and cannot access family-centered care may have a low quality of life. Therefore, nursing care plans should also address these variables.