Menderes Masifi Çine Asmasifi nde Yer Alan Biyotit ve Lökokratik Turmalin Ortognaysların Pb Pb ve U Pb La Icp Ms Yaşları Eşyaşlı Pan Afrikan Magmatizması ve Temel Örtü Serisi Metasedimentlerin Çökelme YaşlarınaYaklaşım

Koralay O. E., Candan O., Akal C., Chen F., Oberhaenslı R., Satır M., ...Daha Fazla

65. Türkiye Jeoloji Kurultayı, Ankara, Türkiye, 2 - 06 Nisan 2012, ss.440-441

  • Yayın Türü: Bildiri / Özet Bildiri
  • Basıldığı Şehir: Ankara
  • Basıldığı Ülke: Türkiye
  • Sayfa Sayıları: ss.440-441
  • Dokuz Eylül Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

ÖZ

Menderes Masifi’nin güneyinde yer alan Çine Asmasifi’nin (Seykel bölgesi) Pan-Afrikan temel kayaları baskın olarak biyotit- ve lökokratik turmalin ortognayslardan oluşmaktadır. Çine Asmasifi’nin güney sınırı boyunca lökokratik ortognayslar, biyotit ortognaysların yanı sıra her ikisinin de çevre kayasını oluşturan granat mika şistler içerisine sokulum yapmışlardır. Sayısız büyük plüton, stok ve damardan oluşan bu kayalar iyi korunmuş intrüzif dokanaklar sunmaktadır.

Granat mika şistlerin ilksel kayalarının zirkon yaş verilerine dayalı çökelme yaşları 550 - 600 my (geç Neoproterozoyik) arasına sıkışmaktadır. Zirkon yaşları bu metakırıntılıların olasılı kaynak bölgesi olarak Mozambik Kuşağı içerinde kalan Arap-Nübye Kalkanı ve Kuzey Afrika’yı işaret etmektedir. Biyotit ortognaysların ilksel granitlerinin zirkon Pb-Pb evaporasyon sokulum yaşları 552.1 ± 2.4 my olarak saptanmıştır. Benzer şekilde lökokratik turmalin ortognaysların ilksel kayalarının sokulum yaşları da zirkon Pb-Pb evaporasyon ve U-Pb LA-ICP-MS yöntemleriyle sırasıyla 545.6 ± 2.7 my ve 552.4 ± 6.8 my olarak bulunmuştur. Bu granitoyidler Mozambik Okyanusu boyunca Doğu ve Batı Gondawana’nın  çarpışma sürecinin son evresinde kıtasal kabuğun kalınlaşması sonucu gelişen Pan-Afrikan yaşlı yaygın asidik magmatik aktivitenin ayrımlaşmış ürünleridir. Paleozoyik yaşlı örtü serilerine ait muskovit kuvars şistler içerisinde bulunan 550 my yaşlı taşınmış zirkonlar, temelde yer alan Pan-Afrikan yaşlı granitoyidlerin bu sedimanter kayalar için kaynak oluşturduğunu göstermektedir.


ABSRACT

 Orthogneisses, biotite- and leucocratic tourmaline orthogneisses are the dominant rock types of the Pan-African basement in the Çine submassif, Seykel area, of the Menderes Massif. Along the southern flank of the Çine submassif, we recognized well-preserved primary contact relationship between biotite- and leucocratic tourmaline orthogneisses and country rocks as the orthogneisses represent numerous large plutons, stocks and vein rocks intruded into a basement of garnet mica schists.

 Based on the radiometric data, the primary deposition age of the precursors of the country rocks, garnet mica schist, can be constrained between 600 Ma and 550 Ma (latest Neoproterozoic). The North Africa - Arabian-Nubian Shield in the Mozambique Belt can be suggested as the possible provenance of these metaclastics. Zircon Pb-Pb evaporation geochronology  yielded 552.1 ± 2.4 Ma ages interpreted as the crystallisation ages of the granitic precursors of the biotite orthogneisses. Similarly the intrusion ages of the protolithes of the leucocratic tourmaline orthogneisses were dated at 545.6 ± 2.7 Ma and 552.4 ± 6.8 Ma by zircon evaporation and U-Pb LA-ICP-MS methods, respectively. These granitoids represent the differentiated products of the same widespread Pan-African acidic magmatic activity, which can be attributed to the thickening of the continental crust during the final collision of East and West Gondwana along the Mozambique Ocean. Detrital zircon ages at about 550 Ma in the Palaeozoic muscovite quartz schists show that these Pan-African granitoids in the basement form the source rocks of the cover series of the Menderes Massif.