Akademik Veri Yönetim Sistemi
Türk Farmakoloji Derneği 23. Ulusal Farmakoloji Kongresi. 7. Klinik Farmakoloji Sempozyumu, 6. Klinik Toksikoloji Sempozyumu, Ankara, Türkiye, 7 - 10 Eylül 2015, ss.93
GİRİŞ VE AMAÇ: Çalışmanın amacı, sıçan amitriptilin zehirlenme modelinde görülen kardiyovasküler toksik etkilerin tedavisinde 2-hidroksipropilbeta-siklodekstrinin (HPBCD) antidot olarak etkililiğinin değerlendirilmesidir.
YÖNTEM: Deneylerde 33 adet Wistar albino soyu erkek sıçan (324.0±4.1
g) kullanıldı. HPBCDnin tek başına kardiyovasküler etkilerini değerlendirmek için sıçanlara juguler ven yoluyla 15 dakika boyunca dekstroz (5%,
n=7) ya da HPBCD (16.76 mg/kg/dk, n=6) infüzyonu yapıldı. Karotis arteri
kanülasyonu ile kan basıncı ve elektrokardiyografi verileri 60 dakika boyunca kaydedildi. Ortalama arteriyel kan basıncı (OAB), kalp atım hızı (KAH),
QRS süresi ve QT aralığı değerleri başlangıçta, dekstroz veya HPBCD infüzyonu sonunda ve izlem sonunda (60 dakika) ölçüldü. Zehirlenme modelinde
OABde başlangıca göre %50 düşüş gözlenene kadar juguler ven yoluyla
amitriptilin HCL (0.94 mg/kg/dk) infüzyonu yapıldı. Amitriptilin infüzyonu
sonrasında dekstroz (5%, n=6), düşük doz HPBCD (4.19 mg/kg/dk, 1:1
molar oran, n=7) ya da yüksek doz HPBCD (16.76 mg/kg/dk, 1:4 molar
oran, n=7), amitriptilin infüzyonu ile aynı süre boyunca femoral ven yoluyla
infüze edildi. OAB, KAH, QRS süresi ve QT aralığı başlangıçta, amitriptilin
infüzyonu sonunda, dekstroz veya HPBCD infüzyonu sonunda ve izlem sonunda (60 dakika) kaydedildi. İzlem sonunda kalpler, doku hasarının değerlendirilmesi için hematoksilen-eozin ve Masson trikrom boyamalarıyla,
kardiyomiyositlerde apoptozun değerlendirilmesi içinse aktive kaspaz-3
immünohistokimyasıyla incelendi ve skorlandı.
BULGULAR: Başlangıç OAB, KAH, QRS süresi ve QT aralığı tüm gruplarda
benzerdi (tüm değerler için p>0.05). Yalnız HPBCD infüzyonu ile dekstroz
infüzyonu karşılaştırıldığında, OAB, KAH, QRS süresi, QT aralığı ve doku hasarı ile apoptoz skorları arasında istatistiksel olarak anlamlı fark bulunmadı
(tüm değerler için p>0.05). Amitriptilin zehirlenme modelinde, amitriptilin
infüzyonu sonrasında OAB ve KAH değerlerinde anlamlı azalma görülürken
QRS süresi ve QT aralığında anlamlı uzama görüldü (tüm gruplarda tüm
değerler için p<0.0167). Dekstroz, düşük doz HPBCD ve yüksek doz HPBCD
infüzyonları, izlem sonu OAB, KAH, QRS süresi ve QT aralığını benzer şekilde düzeltti (düşük doz HPBCD grubunda OAB değeri haricinde p<0.0167)
ve gruplar arasında anlamlı fark saptanmadı (tüm değerler için p>0.05).
Doku hasarı ve apoptoz skorları karşılaştırıldığında, dekstroz, düşük doz
HPBCD ve yüksek doz HPBCD grupları arasında istatistiksel olarak anlamlı
bir fark bulunmadı (her iki değerlendirme içinp>0.05). Dekstroz ve yüksek
doz HPBCD gruplarında birer sıçan, dekstroz veya HPBCD infüzyonu tamamlandıktan sonra öldü. TARTIŞMA VE SONUÇ: Bulgularımıza göre HPBCD, kardiyovasküler toksik
etki oluşturmamıştır. HPBCD, sıçan amitriptilin zehirlenmesi modelindeki
kardiyovasküler toksik etkilerin tedavi edilmesinde dekstrozdan daha etkili
olmamıştır.
ANAHTAR KELİMELER: AMİTRİPTİLİN, 2-HİDROKSİPROPİL-BETASİKLODEKSTRİN, HPBCD, ZEHİRLENME, KARDİYOVASKÜLER, TOKSİSİTE
NOT: Bu araştırma, Dokuz Eylül Ü. Bilimsel Araştırma Projeleri Koordinasyon Birimi tarafından 2013.KB.SAG.022 numaralı proje ile desteklenmiştir.