Akademik Veri Yönetim Sistemi
3. Uluslararası 6. Ulusal Kültürlerarası Hemşirelik Kongresi, Çanakkale, Türkiye, 21 - 22 Aralık 2021, cilt.1, ss.213-216, (Özet Bildiri)
Amaç: Bu araştırma, aile sağlığı merkezine başvuran kadınların bebek bakımına yönelik kültürel ve fonksiyonel olmayan uygulamaların belirlenmesi amacıyla yapılmıştır.
Yöntem: Retrospektif tanımlayıcı olarak gerçekleştirilen araştırmanın evrenini Türkiye’nin batısında yer alan bir ilin bir ilçesinde bulunan 5 (beş) Aile Sağlığı Merkezi’ne kayıtlı 18-49 yaş arası kadınlar
oluşturmaktadır. Araştırmanın örneklemi G-power analizi ile 128
kişi olarak belirlendi. Veri toplama sürecinde olabilecek kayıplar
göz önüne alınarak tabakalı örnekleme yöntemi kullanılarak her
Aile Sağlığı Merkezi’nden çalışmanın dahil edilme kriterlerine uygun 30 olmak üzere toplam 150 kadın alınması planlandı. Araştırmada toplam 208 kadına ulaşıldı. Veriler araştırmacılar tarafından
literatür taranarak hazırlanan sosyodemografik veri formu ve bebek bakımına yönelik kültürel uygulamalar formu ve Bebek Bakımına İlişkin Fonksiyonel Olmayan Uygulamalar Ölçeği (BBİFOUÖ)
kullanılarak Eylül 2020- Ocak 2021 tarihleri arasında yüz yüze görüşme yöntemiyle toplandı.
Araştırmaya başlamadan önce etik kurul, kurum izni ve araştırmaya katılan kadınlardan bilgilendirilmiş onam alındı. İstatistiksel analizleri için SPSS for Windows version 24.0 paket programı
kullanılarak tanımlayıcı istatistikler olarak sayı, yüzde, ortalama ve
214
sıtandart sapma, sürekli değişkenlerin normal dağılıma uygunluk
kontrolünde Shaphiro-wilk testi, normal dağılamayan ölçek puanlarının 2 bağımsız grup karşılaştırılmasında Mann Whitney U testi,
ikiden fazla bağımsız grubun karşılaştırılmasında Kruskal Wallis
ve Dunn çoklu karşılaştırma testleri kullanıldı. Ayrıca p<0.05 istatistiksel olarak anlamlı kabul edilmiştir.
Bulgular: Çalışmaya katılan kadınların %31.3’ü 30-34 yaş grubunda, %50’si ortaokul/lise mezunu, %71.2’sinin ev hanımı ve %73.6’si
ilde ikamet etmektedir. Çalışmaya katılan kadınların %47.6’sının ilk
doğumunu 20-24 yaş arasında yaptığı, %40.9’unun iki (2) çocuğa
sahip olduğu ve %78.4’ünün bebek bakımı ile ilgili daha önce eğitim almadığı belirlenmiştir. Kadınların BBİFOUÖ’ine ilişkin toplam
puan ortalamaları 81,08± 8,63, medyanı 84 (min:42- max:90) ve cronbach alpha değeri 0.80 olarak saptanmıştır. Ölçekten yüksek puan
almak fonksiyonel olmayan inanç ve uygulamalar konusundaki
bilgilerin daha sağlıklı olduğunu göstermektedir. Kadınların toplamının bebeklerini doğumdan sonraki ilk bir (1) saatte beslediğini,
%86.0’sının anne sütü ile beslediğini ve kadınların tamamının kolostrum bebeğe verilmesi gerektiğini ifade ettikleri belirlenmiştir.
Kadınların geleneksel olarak bebek bakımında %70 tuzlama, %31’i
sarılık için sarı yazma veya şekerli su içirme, %59’u kundaklama ve
%20’si umbilikal kord çabuk düşsün diye bitkisel yağlarla yağlama,
%20’si gazı olan bebeğin ağzına nar suyu damlatma gibi uygulamaları yaptıkları belirlenmiştir.
Sonuç: Araştırmaya katılan kadınların bebek bakımı ile ilgili kültürel ve fonksiyonel olmayan uygulamaları yaptığı belirlenmiştir.
Lise ve üniversite mezunu olanların, il merkezinde yaşayanların,
bebek bakımına ilişkin eğitim alanların, bebeğini doğumdan sonra ilk anne sütü ile besleyenlerin, 0-24 ay arasında çocuğa sahip
olanların BBİFOUÖ’nden aldıkları puanların yüksek olduğu saptanmıştır. Birinci basamaktaki sağlık hizmetlerinde çalışan hemşirelerin toplumun kültürel yapısını tanımlayarak ve değerlendirerek
bütüncül yaklaşım sunması ve kadınları bebek bakımı konusunda
eğitmeleri önerilmektedir.
Anahtar kelimeler : Geleneksel ve Kültürel Uygulamalar, Fonksiyonel Olmayan Uygulamalar, Bebek Bakımı, Hemşirelik
Purpose: This study was conducted to determine the cultural and
disfunctional practices of infant care of women who applied to the
family health center. Method: The population of the study, which was carried out as a retrospective descriptive study, consists
of women between the ages of 18-49 registered in 5 (five) Family
Health Centers located in a district of a city in the west of Turkey.
The sample of the study was determined as 128 people by G-power
analysis. Considering the losses that may occur in the data collection process, it was planned to recruit a total of 150 women, 30
of whom met the inclusion criteria of the study, from each Family
Health Center using the stratified sampling method. A total of 208
women were reached in the study. The data were collected by face-to-face interview method between September 2020 and January
2021, using the sociodemographic data form prepared by the researchers by scanning the literature, the cultural practices for infant
care form and the Scale of Dysfunctional Practices for Baby Care
(BBIFOUI). Ethics committee, permission to use the scale, institutional permission, and informed consent were obtained from the
women participating in the study before starting the study. For statistical analysis, SPSS for Windows version 24.0 package program
was used as descriptive statistics as number, percentage, mean and
standard deviation, Shaphiro-wilk test for checking the conformity
of continuous variables with normal distribution, Mann Whitney
U test for comparing non-normally distributed scale scores in 2 independent groups, more than two independent Kruskal Wallis and
Dunn multiple comparison tests were used to compare the groups.
In addition, p<0.05 was considered statistically significant. Results:
31.3% of the women participating in the study are in the 30-34 age
group, 50% are secondary/high school graduates, 71.2% are housewives, and 73.6% reside in the province. It was determined that
216
47.6% of the women participating in the study had their first birth
between the ages of 20-24, 40.9% had two (2) children and 78.4%
had not received any training on baby care before. The total mean
score of the women’s BBIFOUS was 81,08± 8,63, the median 84 (min:
42- max: 90), and the cronbach alpha value was 0.80. A high score on the scale indicates that the knowledge about dysfunctional
beliefs and practices is healthier. It was determined that the total
of the women fed their babies in the first one (1) hour after birth,
86.0% of them fed with breast milk and all of the women stated
that colostrum should be given to the baby. In traditional baby care,
women are 70% salting, 31% drinking yellow writing or sugar water for jaundice, 59% swaddling and 20% lubricating with vegetable
oils so that the umbilical cord falls off quickly, 20% pomegranate in
the mouth of the baby with gas. It was determined that they made
applications such as dripping water. Conclusion: It was determined
that the women who participated in the research made cultural and
non-functional practices related to baby care. It has been determined that those who are high school and university graduates, live
in the city center, receive training on baby care, feed their baby with
breast milk first after birth, and have children between 0-24 months
have higher scores in the BBIFOUI. It is recommended that nurses
working in primary health care provide a holistic approach by defining and evaluating the cultural structure of the society and educating women on baby care.
Keywords : Traditional and Cultural Practices,NON-FUNCTIONAL PRACTICES,Baby care,nursing