Akademik Veri Yönetim Sistemi
Uluslararası Eğitim Bilimleri ve Araştırmaları Sempozyumu UEBAS 2023., İzmir, Türkiye, 24 - 25 Mart 2023, ss.61-63
Üstün yetenekli çocukları olması, aile için hazır olmadıkları bir durum olabilir. Aile
içerisinde normal dışı gelişim gösteren bir çocuğun varlığı, aile bireylerini birçok açıdan olumsuz
etkileyebilir. Bu ailelerin çocuklarının gelişim süreçlerini doğru yönetebilmeleri adına desteğe
duydukları ihtiyaç, normal gelişim gösteren çocukların ailelerinin, çocuklarının gelişim süreçlerini
doğru yönetebilmeleri adına desteğe duydukları ihtiyaca göre daha fazladır. Ailelerin psikolojik
danışmanlık ve aile danışmanlığı çalışmaları kapsamında desteklenmesi gerektiği
düşünülmektedir. Yapılan birçok araştırmaya göre; üstün yetenekli olarak tanılanmış çocukların,
sosyal ortamlarda, özellikle de okulda sosyal ve duygusal olarak birçok zorlukla karşı karşıya
kaldıkları görülmektedir. Bu zorluklarla birlikte okuldan ve diğer çevreden gelen şikâyetler, ayrıca
bu çocuklardan istenilen yüksek performans beklentisi ve benzeri durumlar ebeveynlerin
tahammül sınırlarını zorlamakta ve çocuklarının gelişim süreçlerini doğru yürütmede zorluk
yaşamalarına neden olmaktadır. Ebeveynleri, çocuklarının rol modelleri ve ilk öğretmenleri olarak
düşündüğümüzde, çocukların kişisel, sosyal, akademik, bilişsel, ahlaki gelişimleri sürecinde
ebeveyn rolü büyüktür. Üstün yetenekli çocukların ebeveynlerinin, normal gelişim gösteren
çocukların ebeveynlerine göre, gelişimsel özelliklerine bağlı olarak beklentiler, ebeveynin kendini
yetersiz hissetmesi, gelecek kaygısı, bu çocukların çevreleri ve toplumla kurmaları gereken iletişim
ve benzeri birçok farklı konuda sorun yaşadıkları ve bu konularda desteğe ihtiyaçları olduğu birçok
farklı araştırmayla tespit edilmiştir. Millî Eğitim Bakanlığı’nın üstün yetenekli çocukların sosyal ve
duygusal uyumlarını sağlamaya yönelik ailelerle birlikte uygulanabilecek psikososyal çalışmaları
mevcuttur. Bu çalışmanın amacı; üstün yetenekli çocukların ebeveynlerine yönelik yürütülen
psikolojik danışmanlık ve aile danışmanlığı çalışmalarını ve sonuçlarını incelemektir. Çalışmanın
yöntemi alanyazın tarama yoluyla ele edilen bulguların derlenmesidir. Çalışmada “psikoeğitim”,
“üstün yetenek”, “aile danışmanlığı”, “ebeveyn eğitimi”, “psikososyal eğitim” anahtar kelimeleriyle
“Google Scholar”, “Ebscho”, “WOS” ve “YÖK Tez Tarama” veri tabanlarında yapılan araştırma
sonuçları son on yılda güncel olmasına, örneklemine, yöntemine ve etkililiğine göre derlenmiştir.
Sonuçlar, psikolojik danışmanlara yol gösterecek şekilde bir araya getirilerek psikolojik
63
danışmanlık, aile danışmanlığı ve özel eğitim alanlarında halihazırda yürütülen ve yapılacak yeni
çalışmalara katkı sunmak istenmektedir.
Anahtar Kelimeler: Üstün yetenek, ebeveyn, aile danışmanlığı, psikolojik danışma, özel eğitim