Research Information System
Türkiye Klinikleri Pediatri Dergisi, vol.11, no.4, pp.13-21, 2015 (Peer-Reviewed Journal)
ÖZET: Kazalar/ yaralanmalar, çocuklarda önlenebilir sağlık sorunlarının, mortalite ve engelliliğin başlıca nedenlerindendir. Anne- babanın, çocuk bakımından ve sağlığından sorumlu bireylerin eğitim düzeyleri, risk algıları ve önleme konusunda farkındalıkları yaralanma risklerini belirleyen başlıca etkenlerdir. Önleme kavramı, primordiyal, primer, sekonder ve tersiyer olarak adlandırılan basamaklarla ifade edilir. Primordiyal önlemede başlıca girişim, bireysel ve kitlesel eğitim aracılığıyladır. Primer (birincil) önleme, sağlığı geliştirme ve özgün koruma yöntemleri ile başarılabilir. Özgün yöntemler, erken girişimi ve uygun tedaviyi kapsamaktadır. Sekonder (ikincil) önleme, yaralanmanın ağırlık derecesini azaltan ve komplikasyonları önleyen bir hareket biçimi olarak tanımlanabilir. Tersiyer (üçüncül) önleme basamağındaki girişimler, engelliliğin sınırlandırılması ve rehabilitasyondur. Yaralanmaların kontrolü terimi, yaralanmanın oluşmasını, fiziksel, psikososyal komplikasyonlar dahil etkilerini, topluma getirdiği ekonomik yükü azaltmayı amaçlayan girişimleri tanımlar. Çocukluk çağı yaralanmalarına yaklaşım, çocuk sağlığı ve gelişimine kapsamlı bir yaklaşım içinde ele alınmalıdır. Çocukluk çağında yaralanmaları önlemek, kontrol etmek, çocuk güvenliğini sağlayabilmek için kanıta dayalı önleme yöntemleri geliştirilmeli ve uygulanmalıdır.
Anahtar Kelimeler: Kaza; yaralanma; önleme; kontrol; kanıta dayalı
ABSTRACT: Childhood injuries are the leading cause of preventable health issues, mortality, and disability. Education level, risk and prevention awareness of parents, individuals who are responsible for child care, and health are the main factors determining risks of injury. The concept of prevention is defined in the context of levels, called primordial, primary, secondary, and tertiary prevention. The main intervention in primordial prevention is through individual and mass education. Primary prevention may be accomplished by measures of health promotion and specific protection. Secondary prevention is defined as an action that diminishes the severity of an injury and prevents complications. The specific interventions are early intervention and adequate treatment. Interventions in the stage of tertiary prevention are disability limitation and rehabilitation. The term injury control describes interventions aimed at reducing the occurrence, and the effects of injury, including both the physical and psychosocial complications, and the financial burden to the community. Childhood injuries must be integrated into a comprehensive approach to child health and development. It is of great importance to develop and implement evidence-based injury prevention measures to prevent and control childhood injuries and to promote child safety.
Keywords: Accident; injury; prevention; control; evidence based