Akademik Veri Yönetim Sistemi
13. Ulusal Kemik İliği Transplantasyonu ve Hücresel Tedaviler Kongresi, 2 - 03 Nisan 2021, sa.128, ss.131-132
Hematopoetik kök hücre nakli yapılan hastalarda engraftman öncesi
erken dönemde hipokalemi sık görülen bir bulgudur ve farklı sebeplere
bağlı olarak ortaya çıkabilmektedir [1]. Bunlardan biri potasyumun periferik kanda bariz lökopeni olmasına karşın kemik iliğinde yeni oluşan hematopoetik hücrelerin içine alınmasıdır. Bu durum ilk olarak megaloblastik
anemilerin tedavi sürecinde ortaya konmuştur [2-4].
Çalışma için Dokuz Eylül Üniversitesi Hastanesi Kök Hücre Nakil
Merkezi’nde Temmuz 2018 – Aralık 2020 tarihleri arasında kök hücre nakil
tedavisi gören 100 hasta taranmış engraftman öncesi eksitus olan ve yatışında hipokalemisi olan 7 hasta dışında hepsi çalışmaya dahil edilmiştir.
Tanımlayıcı istatistikler kullanılmıştır.
Hastaların nötrofil engraftmanları ortanca 11. günde (Min: 8, Max: 27)
gelişmiştir. Vakaların 61’inde (%65) engraftmandan ortanca 2 (IQR: 3) gün
önce hipokalemi izlenmiştir. Bu hastaların serum potasyum nadir değerleri ortalama 3,11 (±0,3) mmol/L olmuştur. Hipokaleminin olası sebebi
hastaların yaklaşık %68’inda klinik olarak tesbit edilebilmiştir (bkz. Tablo 1)
Hücresel çoğalmanın potasyumun hücre içine geçişine bağlı hipokalemi yapıcı etkisi uzun yıllardır bilinmektedir. Hematopoetik kök hücre
hastalarında hipokaleminin pek çok olası sebebi olabilmekle beraber
hipokaleminin genellikle engraftmandan 2 ila 3 gün önce ortaya çıktığı/
nadir yaptığı başka retrospektif çalışmalarla gösterilmiştir [1, 5]. Bizim bulgularımızla da örtüşen bu bilgi, hipokaleminin başka aşikar bir nedeninin
bulunmadığı durumlarda bir engraftman habercisi olarak görülebileceğini
düşündürmektedir.