Akademik Veri Yönetim Sistemi
EKSEN, cilt.4, sa.1, ss.19-37, 2023 (Hakemli Dergi)
Yere özgü yaşam kültürü, tarım odaklı üretim gelenekleri ve yer-toplum ilişkileri doğrultusunda biçimlenen kırsal yerleşimlerin en önemli bileşenlerinden biri yerel mimaridir. Topografyaya ve iklime uyumu, yerel kaynakların akılcı kullanımı ve yer-toplum ilişkilerinin yansıması olarak biçimlenen yerel mimari, kullanıcılarının kültürel ve mekansal geleneklerinin ürünüdür. Sahip oldukları kültürel anlam ve değerler nedeniyle yerel mimari ve içinde konumlandıkları kırsal yerleşimler, korunması gerekli miras alanlarıdır. Ancak bu miras alanları kırsal yaşam döngüsündeki değişimler nedeniyle risk altındadır. Yerel mimarinin öznel karakterini öncelik alan bir yaklaşımla korunması için gereken ilk adım, onları üreten mekan geleneğinin, yerel yapım kültürünün ve mimari karakterinin detaylı biçimde anlaşılması ve belgelenmesidir.
Bu çerçevede kurgulanan çalışmada Narhisar yerel konutlarının mimari karakterinin tanımlanması hedeflenmiş, bu konutların yapım sistemi, mekan ve cephe kurgusu, karakteristik elemanları belirlenmiştir. Öte yandan, bu konutların içinde bulundukları kültürel bağlamın anlaşılabilmesi için yerleşimin kırsal karakteri, konutların koruma sorunları, yer-toplum ilişkileri ve bu ilişkilerdeki çözülme kısaca tanımlanmıştır. Elde edilen bulgular, Narhisar yerel konut dokusunun fiziksel, toplumsal ve ekonomik yaşamının sağlıklaştırılmasını öncelik alacak koruma müdahaleleri için veri sunmaktadır.