Akademik Veri Yönetim Sistemi
JOURNAL OF TURKISH STUDIES, cilt.13, sa.4, ss.1361-1383, 2018 (Hakemli Dergi)
Bu araştırmanın amacı, ortaokul öğretmen ve yöneticilerinin
örgütsel bağlılık düzeylerini belirlemektir. Araştırmada karma araştırma
yöntemi kullanılmıştır. Araştırmanın nicel bölümü için tamsayım
örnekleme yöntemi, nitel bölümü için ise amaçlı örnekleme yöntemi
tercih edilmiştir. Çalışmanın nicel verileri 2015-2016 eğitim-öğretim
yılında İzmir ili Gaziemir ilçesi sınırları içinde bulunan resmî ve özel
ortaokullarda görev yapmakta olan 401 öğretmen ve yöneticiden
toplanmıştır. Nitel veriler ise aynı okullar arasından seçilen 2 okulda
görev yapan 6 yönetici ve 18 öğretmen olmak üzere toplam 24
katılımcıdan toplanmıştır. Araştırmanın nicel verileri Allen ve Meyer’in
(1990) geliştirdiği “Örgütsel Bağlılık Ölçeği”, nitel verileri ise
araştırmacılar tarafından hazırlanan "Öğretmen ve Yöneticilerin Örgütsel
Bağlılıklarına İlişkin Görüşme Formu" aracılığıyla toplanmıştır.
Araştırmanın bulguları şu şekilde özetlenebilir: Ortaokul öğretmen ve
yöneticilerinin örgütsel bağlılıkları “kararsızım” düzeyinde olmakla
birlikte, yöneticilerin bağlılık düzeyi öğretmenlerinkinden daha
yüksektir. Hem yöneticilerde hem de öğretmenlerde en yüksek
ortalamaya sahip örgütsel bağlılık boyutu “Duygusal Bağlılık”tır.
“Duygusal Bağlılık” boyutunu “Normatif Bağlılık” boyutu takip
etmektedir. En düşük ortalamaya sahip örgütsel bağlılık boyutu ise
“Devam Bağlılığı”dır. 7-9 yıldır aynı okulda görev yapmakta olan
öğretmen ve yöneticilerin “Devam Bağlılığı” boyutunda örgütsel bağlılık
düzeyleri, üç ve daha az süredir ve 4-6 yıldır aynı okulda görev yapanların
örgütsel bağlılık düzeyinden daha yüksektir. 10 yıl ve daha fazla süredir
aynı okulda görev yapmakta olan katılımcıların anılan boyuttaki örgütsel
bağlılık düzeyleri, 4-6 yıldır aynı okulda görev yapanlardan daha
yüksektir. Diğer boyutlar ile ölçek genelinde ise okuldaki hizmet süresi açısından katılımcıların örgütsel düzeyi arasında önemli bir farklılık
saptanmamıştır. Ücretli olarak çalışan katılımcıların örgütsel bağlılık
düzeyleri "Normatif Bağlılık" boyutunda kadrolu ve norm fazlası olarak
görev yapan katılımcıların örgütsel bağlılık düzeyinden daha yüksektir.
Görev yaptıkları okulun fiziki koşullarını yeterli bulmayan katılımcıların
yalnızca “Devam Bağlılığı” boyutunda örgütsel bağlılık düzeyi bu
koşulları yeterli bulanlardan daha yüksek iken, diğer boyutlar ve ölçek
genelinde ise okulun fiziki koşullarını yeterli bulanların örgütsel bağlılık
düzeyi, bu koşulları yeterli bulmayanlardan daha yüksektir. Yapılan nitel
araştırma sonucunda örgütsel etkenlerin örgütsel bağlılık düzeyi
üzerinde kişisel etkenlerden daha belirleyici olduğu görülmüştür.
The aim of this research is to determine the organizational
commitment levels of the secondary school teachers and administrators.
A mixed-method research methodology was used for conducting the
research. A census survey was carried out for the quantitative research.
However, the sample of the qualitative research was chosen through
convenience sampling method. The quantitative data of the research were
collected from 401 secondary school teachers and administrators
working at public and private schools in the district of Gaziemir located
in the province of İzmir in the school year of 2015-2016. The qualitative
data of the research were collected from 18 teachers and 6 administrators
working at 2 different schools where the quantitative research was
carried out as well. The quantitative data of the research were obtained
through the “Organizational Commitment Questionnaire” developed by
Allen and Meyer (1990) whilst, the qualitative data were obtained through
the “Interview Form Related to the Organizational Commitments of the
Teachers and Administrators” developed by the researcher. The results
of the research can be summarized as follow: Although the organizational
commitments of the teachers and administrators are at "Neither Agree
Nor Disagree" level, the commitment levels of the administrators are
higher than those of the teachers. The organizational commitment
component with the highest arithmetic mean is the "Affective
Commitment" for both administrators and teachers. The "Normative
Commitment" component follows the "Affective Commitment"
component. Finally, the organizational commitment component with the
lowest arithmetic mean is the "Continuance Commitment". The
"Continuance Commitment" levels of the secondary school teachers and
administrators working at the same school for 7-9 years are higher than
those of the teachers and administrators working at the same school for
4-6 years and for 3 years or less. Again, the "Continuance Commitment"
levels of the secondary school teachers and administrators working at the
same school for 10 years or more are higher than those of the teachers
and administrators working at the same school for 4-6 years. There isn’t a significant difference among the organizational commitment levels of
the participants in terms of tenure at school in other components and
overall scale. The organizational commitment levels of the participants
working as substitute teachers are higher than those of the participants
working as permanent and redundant teachers in the "Normative
Commitment" component. The organizational commitment levels of the
participants, who think that the physical conditions of their school are
inadequate, are higher than the others thinking that these conditions are
adequate only in the "Continuance Commitment" component. But for the
other components and overall scale the situation is reverse. The
organizational commitment levels of the participants, who think that the
physical conditions of their school are adequate are higher than the
others thinking that these conditions are inadequate. The result of the
qualitative research has shown that organizational factors are more
determinative on the organizational commitment level than personal
factors.