Bu makalede, suçların soruşturulması ve kovuşturulması amacıyla Ceza Muhakemesi Kanunu’nun 135-138. maddelerinde bir koruma tedbiri olarak düzenlenmiş olan iletişimin denetlenmesi tedbiri, Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’nin (AİHS) 8. maddesinde yer alan özel ve aile hayatına saygı hakkı kapsamında ele alınıp tartışılacaktır. Bu bağlamda, öncelikle iletişim kavramının içeriği, tedbirin kapsam ve amacı, tedbirin uygulanabilme şartları, tedbirin türleri, tedbir kapsamındaki kişiler, yetkili merci ve tedbirin süresi açıklanacaktır. İletişimin denetlenmesi yoluyla elde edilen içeriğin delil değeri, tanıklıktan çekinme hakkı olan kişiler ve müdafiyle yapılan iletişimin denetlenmesi, tesadüfen elde edilen delillerin akıbeti tartışılacaktır. Konuya ilişkin tartışmalı hususlar ve uygulamada yaşanan tereddütler, Yargıtay, Anayasa Mahkemesi kararları ve doktrinde yer alan görüşler doğrultusunda tartışılarak önerilerde bulunulacaktır. Ardından, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’nin iletişimin denetlenmesi konusundaki temel içtihatları ve verdiği kararların kapsamlı bir analizi yapılacak, iletişimin denetlenmesi tedbirinin uygulanabilmesi için aranan asgari şartlar açıklanacaktır. Nihayetinde, AİHM kararlarında ortaya konan içtihatlar ve ilkeler ışığında, Türkiye’de mevcut mevzuatın AİHM içtihatları ile uyumlu olup olmadığı ve ihlal kararına konu olabilecek hususlar açıklanacaktır.
In the light of Article 8 of the European Convention on Human Rights which protects right to respect for private and family life, this article discusses the interception of communications set out and defined in sections 135-138 of the Turkish Criminal Procedure Act. The scope of the interception, people liable to intercept warrants, the nature of the offences which might give rise to such a warrant and the authorization procedure will be explained. The conditions and types of interception defined by the Act, the provisions on duration, renewal and cancellation of intercept warrants; the procedure for examining, using and storing the data will be outlined. The processing of intercept material, the destruction of intercept material, and the problems arising from the different interpretations of the relevant provisions will be addressed in accordance with rulings of the Appeal Court, Constitutional Court and comments of the other commentators. Then, the article will review well-established case law of the European Court of Human Rights (ECHR) concerning interception of communications. After explaining case law and the approach of the ECHR, the article will explain whether the Turkish provisions concerning interception of communications and their implementations are compatible with the ECHR’s case law.
