Akademik Veri Yönetim Sistemi
I. Ulusal Fizik Eğitimi Kongresi, Ankara, Türkiye, 12 - 13 Eylül 2013, ss.56-57, (Özet Bildiri)
Nüfusun hızlı artışı pek çok sorunu beraberinde getirdiği gibi özellikle enerji kaynaklarına duyulan ihtiyacın nüfusla doğru orantılı olarak artması bu sorunların en başında gelmesine sebep olmuştur (Özdemir ve Çobanoğlu,2008). Ülkeler enerji ihtiyaçlarını karşılayabilmek için farklı enerji kaynaklarından faydalanmaktadır ve bugün üzerinde en çok konuşulan ve tartışılan enerji türü şüphesiz ki nükleer enerjidir. Son yıllarda sadece Türkiye’de değil, bütün dünyada nükleer santraller yeniden gündeme gelmiş Türkiye ve dünyada “nükleer dost mu düşman mı?” yönünde tartışmalar yapılmıştır. Çernobil, Three Mile Island, Tokai ve Fukuşima gibi nükleer santrallerde meydana gelen kazaların yazılı ve görsel medyada yer alması toplumun bu tür olaylardan etkilenmesine ve nükleer güç istasyonlarında kaza riskinin çok yüksek olduğunu düşünebilmelerine sebep olmaktadır (Arvai ve ark. 2004; Neumann and Hopf, 2012).
Son yıllarda Türkiye’de gündemde olan konulardan biri, nükleer enerji santralinin kurulması konusudur. Nükleer enerji santralinin kurulması durumunda ülkeye ve çevreye getirilerinin neler olacağı, santralin kurulma koşulları, alınması gereken önlemler ile ilgili medyada çıkan haberlere de sıklıkla rastlanılmaktadır. Bu sebeple, öğretmen adaylarının nükleer santrallere ilişkin tutum ve görüşlerinde yapılan informal gezinin etkisinin olup olmadığını belirlemek amaçlanmıştır. Çünkü literatürde, eğitim perspektifi ile bu konuya ilişkin öğretmen adaylarıyla yapılmış bir çalışmaya rastlanılmamıştır. Ayrıca konuyla ilgili çalışmalar incelenirken Türkiye’de nükleer santraller konusunda informal öğrenme ortamlarının etkisine ilişkin çalışmaya da tarafımızdan rastlanmamıştır. Bu sebeple bu çalışmada, informal eğitim 57 ortamında gerçekleştirilen gezinin fen bilgisi öğretmen adaylarının Nükleer santrallere ilişkin tutumlarına ve görüşlerine olan etkisinin araştırılması amaçlanmaktadır. Araştırmada, son yıllarda Türkiye’de medyanın gündemini meşgul eden “Nükleer Santral” konusuna ilişkin; İTÜ Enerji Enstitüsü’nde bulunan Nükleer Araştırma Reaktörü’ne yapılan gezinin lisans son sınıf fen bilgisi öğretmen adaylarının tutum ve görüşleri üzerindeki etkisinin belirlenmesi amaçlanmıştır.
Bu amaçla, Özdemir ve Çobanoğlu (2008) tarafından geliştirilen beşli likert tipi tutum ölçeği ile araştırmacılar tarafından geliştirilen yarı yapılandırılmış görüşme formu ölçme aracı olarak uygulanmıştır. Yarı yapılandırılmış görüşme sorularının hazırlanmasında üç uzmandan soruların konu içeriğine uygunluğu ile ilgili görüş alınmış, gerekli düzeltmelerden sonra sorular öğretmen adaylarına uygulanmıştır. Ölçme aracının geçerliliğini test etmek için yansız olarak seçilen 178 öğretmen adayına ölçek uygulanmış; açımlayıcı ve doğrulayıcı faktör analizi ve yapılarak testin yapı geçerliliği sağlanarak, 3 araştırmacıdan görüş alınarak testin kapsam geçerliliği tamamlanmıştır. Hazırlanan ölçeğin güvenilirliği ise.81 bulunmuştur. Hazırlanan ölçek ve görüşme soruları İTÜ Enerji Enstitüsü’nde bulunan Nükleer Araştırma Reaktörü’ne yapılan geziye katılan, Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Fen Bilgisi Öğretmenliği programında öğrenim gören 19 öğretmen adayına uygulanmıştır. Bu uygulama gezi öncesi ve sonrasında yapılmıştır. Yapılan bu gezi kapsamında, nükleer enerji ve nükleer santrallere ilişkin Nükleer Enerji Enstitüsü’nde görev yapmakta olan bir öğretim üyesi tarafından sunu yapılmış ve 3 araştırmacı dışında gezi süresince Nükleer Enerji Enstitüsü’nde görev yapmakta olan 3 öğretim üyesi de rehberlik etmiştir. Verilerin analizi elde edilen sonuçlar doğrultusunda; geziye katılanların ön testleri ile son testleri arasında son testler lehine anlamlı fark ortaya çıkmıştır. Bu destekler nitelikte, yapılan yarı yapılandırılmış görüşmeler sorularının içerik analizinden elde edilen sonuçlara göre; gezi öncesinde öğretmen adaylarının konuya ilişkin tutumlarının gezi sonrasında olumlu olarak değiştiği belirlenmiş olup bu görüşmeler sonucunda öğretmen adaylarının tutum ve görüşlerindeki bu olumlu değişimin informal öğrenme ortamı ve öğretim üyesinin sunusunun etkisinin olduğu sonucuna ulaşılmıştır.
Anahtar Kelimeler: Fen bilgisi öğretmen adayı, informal öğrenme, nükleer santral, tutum