5. Ulusal Laboratuvar Hayvanları Bilimi Kongres, İstanbul, Türkiye, 14 - 16 Eylül 2023, cilt.1, sa.1, ss.123-124, (Özet Bildiri)
Amaç: Fare ve sıçanlar, laboratuvar hayvanları arasında temel tıp, cerrahi ve dahili
hastalıkların tedavi ve korunması çalışmalarında en çok kullanılan iki türdür. Her türün
400'den fazla alt soyu bulunur ve araştırmalarının çoğunda bu alt soylar kullanılır.
Laboratuvar sıçanı, farelere göre daha büyük olduğu, yüksek kalitede üretilebildiği ve cerrahiortopedik hayvan modellerinde manipülasyon kolaylığı sağladığı için en yaygın kullanılan
memeli türüdür. Bu çalışma, dünyada en çok tercih edilen dört laboratuvar sıçan alt soyu ile
insan ön ekstremite iskeletini karşılaştırarak, modellemelerdeki farklılıkları ve benzerlikleri
ortaya koymayı amaçlamaktadır.
Gereç-Yöntem: Bu çalışmada Wistar Albino, Brown Norway, Sprague Dawley ve Lewis
soylarına ait erişkin 6’şar erkeğin ön ekstremite iskeletleri birbirleriyle ve insan ön ekstremite
iskeletiyle morfolojik ve morfometrik olarak incelenmiştir. Sıçan soylarına ait kemiklerin
ölçümlerinde dijital kumpas kullanılmıştır.
Bulgular: İnsanlarda üst ekstremite, vücuda klavicula- sternum eklemleşmesi ile önde
kemiksel, arkada kaslar ile bağlanırken dört sıçan soyunda benzer şekilde bir bağlantı
sağlamaktadır. Bu yönü ile insanlarda üst ekstremiteler tutma, kaldırma, parçalama gibi
birçok işlevi yerine getirirken, sıçanlarda da benzer görevleri yerine getirmektedir. Omuz
ekleminin yapısına insanda skapula’nın fossa glenoidalis’i katılırken sıçanlarda fossa
glenoidalis ile birlikte processus coracoideus da katılmaktaydı. Humerus’un ve
antebrachium’un metakarpus ve phalakslar'ın genel yapısının insan ve sıçanlarda çok benzer
olduğu görüldü. Ossa carpi sıçanda insanda olduğu gibi iki sıra halindeydi.
Sonuç: Elde edilen bulgulara göre, insanların üst ekstremitelerine karşılık gelen ön bacak
kemikleri açısından, skapula'nın vücut üzerindeki duruşu dışında, insan ve sıçanların benzer
olduğu görülmüştür. Bu nedenle, özellikle insan üst ekstremite kemik ve eklem
modellemelerinde, sıçanların tercih edilebileceği sonucuna varılmıştır.