2nd International Congress on Scientific Advencess (ICONSAD'22), Ankara, Türkiye, 21 - 24 Aralık 2022, cilt.2, sa.52, ss.749-750
Amaç: Anatomi eğitiminde, eğitim materyali olarak kullanılan hayvan kadavraları; çok sayıda canlı hayvan temini, muhafazasında kullanılan formaldehitin çevre ve insan üzerinde toksik etkisi, geçen zamanla birlikte kemik dokuların ektoparazitler ve mikroorganizmalar için adeta besiyeri haline gelmesiyle biyogüvenlik tehdidine yol açması ve etik kaygılarla kadavraya ulaşım zorlukları gibi durumlar anatomi eğitiminde gerçek kemik kullanımının dezavantajlarını oluşturmaktadır. Bu çalışmada, 3B yazıcı ile elde edilen tavşan iskeleti modellerinin anatomi eğitimi üzerine etkilerinin araştırılması, anatomi eğitiminde verilen uygulama derslerinde canlı hayvan ya da gerçek iskelet kullanımının önüne geçilerek 3R’s kurallarından “Replacement= Yerine Koyma” prensibine katkısının araştırılması, öğrencilerin eğitim materyaline kolay ulaşımını sağlamak ve biyogüvenlik açısından oluşabilecek tehlikelerin önüne geçmek amaçlandı. Yöntem: Erciyes Üniversitesi Veteriner Fakültesi’nde, 2022-2023 eğitim öğretim döneminde Anatomi I dersini ilk kez alan 1. Sınıf 102 öğrenci çalışmaya gönüllü olarak katıldı. Üniversiteye yerleşme puanlarına göre öğrenciler, kontrol ve deney grubu olmak üzere iki gruba ayrıldı. Kontrol grubuna gerçek scapula ve humerus kemikleriyle, deney grubuna ise üç boyutlu yazıcı ile baskısı alınmış yapay scapula ve humerus kemikleriyle uygulama dersi yapıldı. Uygulama dersi sonrasında ise gerçek kemiklerle dokuz sorudan oluşan uygulama sınavı yapılarak öğrencilerin sınav puanları elde edildi. Araştırmada istatistiksel anlamlılık düzeyi p<0.05 olarak kabul edildi. Bulgular: Kontrol grubunda 51, deney grubunda 51 öğrenci olmak üzere araştırmada toplam 102 öğrenci yer aldı. Kontrol grubunda bulunan öğrencilerin sınav puanlarının ortalaması 60.65±13.58, deney grubunda bulunan öğrencilerin sınav puanlarının ortalaması ise 62.10±15.28 olarak bulundu. Gruplar arası fark değerlendirildiğinde p=0.813 olarak bulundu. Sonuç: Ortalamalar arası fark değerlendirildiğinde gruplar arasında istatistiksel olarak anlamlı bir fark olmadığı görüldü (p=0.813). Üç boyutlu teknoloji ile elde edilen yapay kemiklerin, Veteriner Anatomi eğitiminde, eğitim materyali olarak kullanılmasının öğrencilerin akademik başarıları üzerinde herhangi bir etkisinin olmadığı, gerçek kemiklerin kullanımından doğan dezavantajları ortadan kaldırarak uygulama derslerinde eğitim materyali olarak kullanılabileceği ve "Replacement” prensibine katkı sağlayacağı düşünülmektedir.