Akademik Veri Yönetim Sistemi
10. Ulusal Kimya Öğrenci Kongresi, Çanakkale, Türkiye, 12 - 14 Mayıs 2025, (Yayınlanmadı)
Günümüzde bireyler yeterli su ve gıdaya erişim, hastalıkların kontrolü, doğal kaynakların kısıtlılığı, iklim değişikliği gibi ulusal ve küresel anlamda birçok problemle karşılaşmaktadırlar. Bu tür problemler karşısında bireylerin çevreyi ve kendilerini etkileyen konularda farkındalık geliştirmeleri ve bilinçli seçimler yapabilmeleri büyük önem taşımaktadır (MEB, 2024). Öğrencilere bu konularda farkındalık kazandırmanın yollarından biri de sürdürülebilir yaşamı destekleyen yeşil kimya eğitimi ile mümkündür. Yeşil kimya, kimyanın sürdürülebilir gelişimini desteklemede önemli disiplinlerden biridir. Yeşil kimya eğitimi öğrenciler arasında sürdürülebilirlik konusunda bilimsel okuryazarlığı teşvik etmek ve geliştirmek, doğaya salınan kimyasalların insan ve çevre üzerindeki zararlı etkileri konusunda öğrencileri toplumsal tartışmalara ve demokratik karar alma süreçlerine dahil etmeyi amaçlamaktadır (Anastas ve Warner, 1998). Bu bağlamda yeşil kimya ve ilkelerini esas alarak yapılan laboratuvar uygulamaları, kimyada sürdürülebilir çevre anlayışını kazandırmada önemli bir rol oynamaktadır. Bu noktadan hareketle araştırmada bir devlet üniversitesinin Eğitim Fakültesi’nde Ortaöğretim öğrencilerine yönelik sürdürülebilir ve yeşil kimya etkinliği düzenlenerek öğrencilere yeşil kimya farkındalığı kazandırılmaya çalışılmıştır. Bu etkinlik TUBİTAK 4007 Bilim Şenlikleri Destekleme Programı çerçevesinde gerçekleştirilmiştir. Etkinliğin amacı öğrencilerin endüstriyel sabun ile doğal sabun arasındaki farkları yeşil kimya uygulamaları ile keşfetmelerini, çeşitli sebze ve meyveler kullanarak doğal sabunun nasıl üretildiğini basit ve eğlenceli bir yolla öğrenmelerini sağlamaktır. Geliştirilen bu etkinlik bilim şenliği süresince üç gün boyunca günde üç oturum olacak şekilde Ortaöğretim 9. ve 10. sınıf öğrencileri ile gerçekleştirilmiştir. Betimsel araştırma yöntemi çerçevesinde yürütülen bu araştırmada veri toplama aracı olarak araştırmacılar tarafından geliştirilen Tahmin-Gözlem-Açıklama (TGA) formu ve etkinlik sonunda öğrencilerden etkinlikle ilgili geribildirim almak için emoji anketi kullanılmıştır. Araştırmaya toplam 46 öğrenci katılmıştır. Verilerin çözümlenmesi sürecinde etkinliğin aşamaları ile ilgili öğrencilerin kaydettikleri verilerin betimsel analizi yapılmıştır. Araştırma sonuçları öğrencilerin doğal sabun ve endüstriyel sabun arasındaki benzerlik ve farklılıkları kavradıklarını, yeşil kimya konusuna ilişkin farkındalık kazandıklarını göstermektedir.