Hastalığa Bağlı Presenteeism Ölçeği – Hemşire’nin Geliştirilmesi ve Psikometrik Özelliklerinin İncelenmesi


Barış V. K., Seren İntepeler Ş., Ünal A.

7. Uluslararası 18. Ulusal Hemşirelik Kongresi, Aydın, Türkiye, 22 - 25 Eylül 2022, ss.189-190

  • Yayın Türü: Bildiri / Özet Bildiri
  • Basıldığı Şehir: Aydın
  • Basıldığı Ülke: Türkiye
  • Sayfa Sayıları: ss.189-190
  • Dokuz Eylül Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

Amaç: Performans ve verimliliğe en fazla hastalığa bağlı presenteeism etki etmektedir. Buradaki hastalık kavramı diyabet, hipertansiyon gibi kronik sağlık sorunlarına ek olarak baş ağrısı, baş dönmesi gibi akut sağlık sorunlarını da kapsamaktadır. Hastalığa bağlı presenteeism’in hemşirelerin performans ve verimlilikleri üzerindeki etkisinin değerlendirilmesi hasta güvenliği ve sağlık bakım hizmeti kalitesi için çok önemlidir. Ancak var olan bazı araçlar hastalığa bağlı presenteeim’in hemşirelerin hasta güvenliği uygulamalarını da içerecek şekilde genel iş performansı üzerindeki etkisinin değerlendirilmesinde yetersiz kalmaktadır. Araştırmanın amacı Hastalığa Bağlı Presenteeism Ölçeği – Hemşire (HBPÖH)’nin geliştirilmesi ve psikometrik özelliklerinin incelenmesidir. Yöntem: Araştırma metadolojik tasarıma sahiptir. İlk aşamasında detaylı literatür taraması ve 35 deneyimli hemşire ile gerçekleştirilen kalitatif araştırmanın bulguları doğrultusunda 76 aday madde oluşturulmuştur. Sonrasında 23 uzmanın görüşleri ile yüzey geçerliği değerlendirilmiş, 10 uzmanın görüşleri doğrultusunda içerik geçerliği hesaplanmış, 30 hemşirenin katılımıyla ise pilot araştırma gerçekleştirilmiştir. Tüm bu süreçler sonucunda 44 aday madde çıkartılmış, bazılarıysa revize edilmiştir. Psikometrik analizler için toplam 619 hemşireye ölçek uygulanmış ve sonrasında örneklem random olarak iki yarıya ayrılmıştır. Böylelikle ölçeğin faktör yapısı birbirinden farklı örneklem grubunun verileriyle gerçekleştirilen Açıklayıcı ve Doğrulayıcı Faktör Analizi’yle belirlenmiştir. Ölçeğin yapı geçerliğinin değerlendirilmesinde ‘birleşim ve ayrışım geçerliği’ hesaplanmış, ‘eş zaman geçerliği’ kapsamında Algılanan Stres Ölçeği(ASS)’yle arasındaki korelasyon incelenmiştir. Güvenirlik, Cronbach’s alpha katsayısı, düzeltilmiş madde-toplam puan korelasyonu, kompozit güvenirlik ve iki eşdeğer yarıya bölme yöntemi ile değerlendirilmiştir. Bulgular: Uzman görüşleri doğrultusunda HBPÖ-H’nin içerik geçerliğinin yüksek olduğu saptanmıştır (I-CVI = 0.90– 1.00, S-CVI Ave = 0.963). Açıklayıcı faktör analizi sonucunda HBPÖ-H’nin dört alt boyut ve 21 maddeden oluştuğu ve toplam varyansın 57.9’unu açıkladığı belirlenmiştir. Doğrulayıcı faktör analizi ile belirlenen bu faktör yapısı doğrulanmıştır. Eş zaman geçerliği kapsamında HBPÖ-H ile ASS arasında orta düzeyde korelasyon saptanmış, birleşim ve ayrışım geçerliğinin ise kısmi olarak karşılandığı belirlenmiştir. Ölçeğe ait genel Cronbach’s a katsayısı 0.928, alt boyutlara ait Cronbach’s a katsayıları 0.815–0.903 arasında, kompozit güvenirlik değerleri ise 0.804–0.903 arasında hesaplanmıştır. İki eşdeğer yarıya bölme yöntemi kapsamında Cronbach’s alpha değerli 0.852–0.867, Spearman-Brown Katsayısı (Eşit Olmayan Uzunluk) 0.955 olarak bulunmuştur. Sonuç ve Öneriler: HBPÖ-H hemşirelerin hastalığa bağlı presenteeism davranışının iş performansı üzerindeki etkisinin değerlendirilmesinde kullanılabilecek geçerli ve güvenilir bir ölçüm aracıdır. Ölçekten elde edilecek veriler hemşirelerin performansını artırmaya yönelik stratejilerin geliştirilmesinde yol gösterici olabilir

Aims and Objectives: Sickness presenteeism affects performance and productivity the most. The concept of sickness includes acute health problems such as headache and dizziness, in addition to chronic health problems such as diabetes and hypertension. Evaluation of the effect of sickness presenteeism on nurses' performance and productivity is very important for patient safety and health care service quality. However, some existing tools are insufficient to evaluate the impact of sickness presenteeism on nurses' overall work performance, including patient safety practices. Aim of this study to develop Sickness Presenteeism Scale–Nurse (SPS-N) and test its psychometric properties. Method: The study has a methodological design. In the first phase, 76 candidate items were created in based on the findings of detailed literature review and qualitative research conducted with 35 experienced nurses. In the next phase, face validity was evaluated with the opinions of 23 experts, content validity was calculated based on the opinions of 10 experts, and a pilot study was conducted with the participation of 30 nurses. In all these processes, 44 candidate items were removed and some were revised. The scale was administered to a total of 619 nurses for psychometric analyses, and then the sample was randomly divided into two halves. Thus, the factor structure of the scale was determined by Explanatory and Confirmatory Factor Analysis, which was carried out with the data of different sample groups. In the evaluation of the construct validity of the scale, 'convergent and discriminant validity' was calculated and its correlation with the Perceived Stress Scale (PSS)was examined for the 'concurrent validity'. Reliability was evaluated using Cronbach's alpha coefficient, corrected itemtotal score correlation, composite reliability, and split-half relability. Results: According to expert opinions, SPS-N has a good Content Validity (I-CVI = 0.90–1.00, S-CVI Ave = 0.963). As a result of the exploratory factor analysis, it was determined that the SPS-N consisted of four factors and 21 items and explained 57.9 of the total variances. This factor structure was confirmed by confirmatory factor analysis. Within the scope of concurrent validity, a moderate correlation wasfound between SPS-N and PSS, and it was determined that the convergent and discriminant validity was partially confirmed. Cronbach's a coefficient of overall the scale was calculated as 0.928, the Cronbach's a coefficient of the factors was between 0.815 and 0.903, and the composite reliability values were between 0.804 and 0.903. Cronbach's alpha value was found to be 0.852–0.867 and Spearman-Brown Coefficient (Unequal Length) 0.955 within the scope of the split-half reliability. Conclusion: SPS-N is a valid and reliable tool that can be used to evaluate the effect of nurses' sickness presenteeism on job performance. The data to be obtained from the scale can guide the development of strategiesto increase the performance of nurses.