TÜBA-AR Türkiye Bilimler Akademisi Arkeoloji Dergisi


Creative Commons License

Kaya F. H., Ekin Meriç A., Türkmenoğlu A., Kutbay G.

TÜBA-AR : TÜRKIYE BILIMLER AKADEMISI ARKEOLOJI DERGISI = TURKISH ACADEMY OF SCIENCES JOURNAL OF ARCHAEOLOGY, no.32, pp.125-143, 2023 (Peer-Reviewed Journal)

Abstract

In this study, it was aimed to examine two sarcophagi with the depiction of Eros Komos and dated to the Roman Period, which were found during the 2021 excavations in Hisardere Nekrolpol in the Iznik District of Bursa.In the study, analogical evaluations were made with the literature review, petrographic analyzes were carried out by taking samples from the sarcophagi and the ancient stone quarries in the vicinity in order to determine the quarries and workshops. As a result of the studies, it was seen that the use of Eros Komos depictions in Roman city and Attica sarcophagi became widespread after the second half of the 2nd century AD. In Anatolian workshops, complete and in-situ examples of sarcophagi containing these scenes, which were produced for a short time under the influence of Attica, are rare. In addition, a complete and in-situ example of the group of “plaster column sarcophagi” attributed to the Nicaea workshops, but which could not be definitively judged, is the subject of this study. During the literature studies, in addition to the canonical Eros Komos types, new types parallel to local beliefs were also identified in the sarcophagi examined in this article. These data, which were determined for the first time with this article, will shed light on other studies to be carried out.

Bu çalışmada Bursa ili, İznik İlçesindeki Hisardere Nekrolpolü’nde 2021 yılı kazılarında bulunmuş olan Eros Komos betimli, Roma Dönemi’ne tarihlenen iki adet lahdin incelenmesi amaçlanmıştır. Çalışmada literatür taraması ile analojik değerlendirmeler yapılmış, ocak ve işliklerin belirlenebilmesi için lahitlerden ve çevredeki antik taş ocakların numuneler alınarak petrografik analizler gerçekleştirilmiştir. Yapılan çalışmalar sonucunda Eros Komos betimlerinin Roma kenti ve Attika lahitlerinde MS 2. yüzyılın 2. yarısından sonra kullanımının yaygınlaştığı görülmüştür. Anadolu işliklerinde, Attika etkisi ile kısa süreli olarak üretilen bu sahneleri içiren lahitlerin tam ve in-situ örnekleri nadirdir. Ayrıca önceki yıllarda yapılan lahit çalışmalarına göre Nicaea atölyelerine atfedilen fakat kesin bir yargıya varılamayan “plasterli lahitler” grubunun eksiksiz ve in-situ bir örneği de bu çalışmanın konusunu oluşturmaktadır. Literatür çalışmaları sırasında bu makalede incelenen lahitlerde kanonik Eros Komos tiplerine ek olarak yerel inanışlarla paralel yeni tipler de tespit edilmiştir. Bu makale ile ilk defa tespit edilen bu veriler yapılacak olan diğer çalışmalara ışık tutacaktır.