Dünyada ve Türkiye’de Okul Beslenme Programları


Creative Commons License

Salman D. D., GÜNAY T.

Halk Sağlığı Araştırma ve Uygulamaları Dergisi, vol.1, no.1, pp.17-26, 2023 (Peer-Reviewed Journal)

Abstract

Beslenme, insan yaşamında sağlıklı bir yaşamın başlaması ve devam etmesi için hayati bir öneme sahiptir. Çocukluk döneminde büyüme ve gelişimin sağlanabilmesi yeterli ve dengeli beslenebilme ile mümkündür. Çocukların gelişiminde önemli rol oynayan okul çağının da içinde bulunduğu ilk 8000 gün beslenme alışkanlıklarının oluşması, yetişkinlik döneminin sağlıklı geçmesi, kronik hastalık gelişme riskinin azalması açısından önemlidir. Sağlıklı beslenme ve yaşam biçimi alışkanlığının kazandırılması, sağlıklı yaşam bilincinin yerleştirilmesi, yetişkinlik dönemi hastalıklarının önlenmesi açısından okulda beslenmenin sağlanması büyük önem taşımaktadır. Çocuklar günlük gereksinim duydukları enerji ve besin öğelerini besinlerle vücuda almaktadır. Kahvaltıların yapılmaması, öğlen yemeklerinin yeterli tüketilmemesi kronik yetersiz beslenme sorunlarını ortaya çıkarmaktadır. Yetersiz kronik beslenmenin sonuçları arasında bodurluk, aşırı zayıflık, obezite, düşük bağışıklık, mikro besin yetersizlikleri, zihinsel gelişim bozukluğu, anemi ve öğrenme güçlüğü bulunmaktadır. Çocukların fizyolojik, psikolojik ve sosyal gelişimleri hızlı olan okul çağı döneminde, yaşam boyu devam edebilecek davranışları büyük ölçüde kazanılır. Bilgi almaya ve alışkanlık kazanmaya en uygun oldukları dönem olan okul çağı döneminde yeterli ve dengeli bir beslenme düzeninin sağlanması ile yetişkinlik dönemi hastalıklarının gelişmesi önlenebilmektedir. Dünyanın çeşitli yerlerinde okul beslenme programları uygulanmaktadır.  Hızlı büyüme ve gelişimin sağlanabilmesi için, hastalıklara karşı direnç oluşturarak bağışıklığın oluşması, okul başarısı, algılama, dikkat ve bilişsel yeteneklerin gelişimine katkı, okul devamlılığının artışı, öğrenme açıklığının sağlanması açısından okul beslenme programları önem arz etmektedir. Okul beslenme programları çocukların okula devamlılığını artırır, okul başarısını olumlu yönde etkiler ve çocukları öğrenmeye hazır hale getirir. Bu makalede, ilkokuldan başlayarak liseye kadar devam eden dünyadaki okul beslenme programı örnekleri ve Türkiye’de var olan çalışmalar yer almaktadır. Makale, Türkiye’de geliştirilecek yeni politikalar için ön açıcı olabilir.