20.ULUSAL PEDİYATRİK KARDİYOLOJİ VE PEDİYATRİK KALP CERRAHİSİ KONGRESİ, Antalya, Türkiye, 10 - 13 Mart 2022, ss.96
GİRİŞ: Obezite, kardiyovasküler hastalıklar için tek başına bir risk faktörüdür. Obeziteye eşlik eden, dislipidemi,
glikoz metabolizması bozukluğu ve insülin direnci bu riski daha da artırmaktadır. Obez kişilerin, kalpte
disfonksiyon olmasa bile aritmi ve ani ölüm riskleri yüksektir. Obezitede artmış insülin direnci, nörohomoral ve
otonomik değişiklikler; atrial ve ventriküler repolizasyon anormalliklerine neden olabilmektedir.
AMAÇ: Bu çalışmada obez çocuklardaki insülin direncinin; ventrikül repolarizasyon parametreleri üzerindeki
etkisinin araştırılması ve ventriküler aritmi riskinin arttığının gösterilmesi amaçlanmıştır.
GEREÇ-YÖNTEM: 2020 yılı Ekim-Aralık ayları arası SBÜ İzmir Tepecik Eğitim ve Araştırma Hastanesi Çocuk
Endokrinoloji Polikliniğine başvuran 2-18 yaş arasındaki, vücut ağılığı 99 persantil veya +2 SDS olan 50 obez
çocuk kabul edildi. Taner evreye göre pubertal/ prepubertal ayrımı yapıldı. Alınan kan örneklerinde, Total
kolesterol–Trigliserid-HDL-LDL bakıldı. İnsülin rezistansı indeksi homeostaz değerlendirme modeli (HOMA-IR)
uygulandı. Kan glukozu ve insülin konsantrasyonlarının ölçülmesiyle yapılan oral glukoz tolerans testi (OGTT)
yapıldı. 12 derivasyonlu EKG’lerinde kalp hızı, Pmax, Pmin, P dispersiyon, QTmax, QTmin, QT dispersiyon,
QTcmax, QTcmin, QTc dispersiyon, Tp-e intervalan, Tp-e / QT, Tp-e/ QTc elektronik ortamda hesaplandı.
Grupların karşılaştırılmasında Mann-Whitney U testi, iki örneklem t testi ve Pearson korelasyon analizi kullanıldı.
p<0,05 değeri istatistiksel olarak önemli kabul edildi.
BULGULAR: Çalışmaya insülin direnci olan 25 (%50) ve insülin direnci olmayan 25 (%50) toplam 50 hasta
alındı. Yaş grubu ortalaması insülin direnci olan grupta 13.0 (4.017.0), insülin direnci olmayan grupta 10.0 (5.0-
16.0) olarak hesaplandı(p=0.087). Vücut ağırlığı SDS insülin direnci olanlarda (3.18±0.81) insülin direnci
olmayanda (2.69±0.69) ve aynı şekilde vücut kitle indeksi SDS sırasıyla (2.91±0.46 ve 2.57±0.42) (p=0.027.
p=0.010) yüksek hesaplandı. Trigliserid ve HDL sırasıyla insülin direnci olanlarda 151.0 (113.5-21.0) ve 38.0
(36.5-42.5) insülin direnci olmayanda 107.0 (79.0-154.5) ve 49,0 (39.0-55.5) (p=0.256. p=0.248) olarak yüksek
hesaplandı. İnsülin direnci olan grupta sistolik kan basıncı değerleri istatistiksel olarak anlamlı düzeyde yüksekti
(t=2.611. p=0.012). Insülin direnci olmayan obez çocuklarla insülin direnci olan obez çocuklar arasında bakılan
EKG parametrelerinde Pmin süresi (0.116±0.028 /0.129±0.023 /p=0.089), Tp-e intervalan süresi
(0.041±0.004/0.049±0.015/p=0.018) ve Tp-e/QT oranı da (0.125±0.012/0.148±0.050/p=0.035) olmak üzere
yüksek saptandı. İnsülin direnci olan hastalarda VKİ SDS ile QTc max arasında negatif korelasyon bulunmaktadır
(r=-0.409; p=0.042). İnsülin direnci olan hastalarda VA SDS değerleri ile QTc max ve QTc min değerleri arasında
negatif korelasyon bulunmaktadır (r=-0.576; p=0.003 & r=-0.482; p=0.015). İnsülin direnci olmayan hastalarda
VKİ SDS ve VA SDS değerleri ile EKG değişkenleri arasında istatistiksel olarak anlamlı bir korelasyon
saptanmadı.
SONUÇ: Çalışmamızda, ventriküler aritmileri göstermede daha duyarlı olduğu yapılan çalışmalarda ortaya
konulan Tp-e interval ve Tp-e/QT oranları insülin direnci olan obez bireylerde insülin direnci olmayanlara göre
yüksek saptanmıştır. Dolayısıyla, obez bireylerde ve insülin direnci olan olgularda en önemli morbidite ve
mortalite nedenlerinin başında atriyal ve ventriküler aritmiler olduğu göz önüne alındığında, bu olguların
gelişebilecek aritmiler açısından uzun dönem takibi gereklidir. Obez bireyler insülin direnci olsun veya olmasın
poliklinik kontrolleri sırasında 12-derivasyon EKG ile atriyal ve ventriküler depolarizasyon ve repolarizayon
parametreleri açısından dikkatlice değerlendirilmeli ve aritmilerin saptanabilmesi için ise yıllık 24-saatlik holter
kontrolü yapılmalıdır.
Anahtar Kelimeler: obezite, insülin direnci, çocuk, elektrokardiyografi, ventriküler repolarizasyon