Akademik Veri Yönetim Sistemi
ilköğretim online, cilt.18, ss.1113-1130, 2019 (Scopus)
ÖZ. Bu araştırma, İzmir ili Buca merkez ilçesindeki kamu ortaokullarında görevli öğretmenlerin örgütsel muhalefet davranışlarına ilişkin algılarını ortaya çıkarmayı amaçlamaktadır. Araştırmada 347 ortaokul öğretmeninin muhalif davranışlarına ilişkin algılarının, cinsiyet, eğitim düzeyleri, sendika üyesi olup olmadıkları ve sosyal medyayı kullanıp kullanmadıkları değişkenlerine bağlı olarak değişip değişmedikleri incelenmiştir. Özdemir (2010) tarafından geliştirilen “Örgütsel Muhalefet Ölçeği” nin “Muhalif Davranışlar” bölümü kullanılmıştır. Veriler SPSS 15 kullanılarak, aritmetik ortalama, standart sapma, t-testi, ANOVA ve LSD testleri yoluyla analiz edilmiştir. Öğretmenlerin muhalefet davranışlarına ilişkin algılarının ortalaması “ara sıra” ve okul müdürlerine gösterdikleri açık muhalefet davranışları da “çoğunlukla” düzeyinde, örtük muhalefet ve bilgi (haber) uçurma davranışlarının ortalaması da “ara sıra” düzeyinde bulunmuştur. Öğretmenlerin cinsiyeti ve sosyal medya kullanımları onların açık muhalefet, örtük muhalefet ve bilgi uçurma davranışlarında anlamlı bir farklılık yaratmamaktadır. Öğretmenlerin eğitim düzeyleri açık muhalefet ve haber uçurma davranış biçimlerinde anlamlı bir fark yaratmamakta ancak örtük muhalefet davranışlarında anlamlı bir fark yaratmaktadır. Öğretmenlerin sendika üyeliği açık muhalefet ve örtük muhalefet davranışlarında anlamlı bir fark yaratmamakla birlikte, bilgi uçurma davranışlarında anlamlı bir farklılık yaratmaktadır.
Anahtar Sözcükler: Örgütsel muhalefet, öğretmen muhalefeti, ortaokul, pedagojik açıdan muhalefet, açık muhalefet
ABSTRACT. This research investigates the perceptions of teachers regarding their organizational dissent behaviors in secondary schools in central Buca, İzmir. It is a descriptive survey administered to 347 middle school teachers to determine whether their perceptions change depending on their gender, educational status, being a union member and using social media. A subscale named “Dissident Behaviors” of “Organizational Dissent Scale” developed by Özdemir (2010) was used. Data was analyzed via SPSS 15 for arithmetic mean, standard deviation, t-test, ANOVA and LSD test. The participants “sometimes” dissented, and “frequently” employed upward dissent, and “sometimes” used lateral dissent and whistle blowing. Results show that teachers’ gender and social media usage does not create a meaningful difference in their upward dissent, lateral dissent and whistleblowing behaviors. Teachers’ educational status does not create a meaningful difference in terms of their upward dissent and whistleblowing; however, creates a meaningful difference in lateral dissent. Teachers’ who are union members show similar dissident behaviors in terms of upward and lateral dissent, however their dissident behaviors differ meaningfully in terms of whistleblowing.
Keywords: Organizational dissent, teacher dissent, middle schools, pedagogy of dissent, upward dissent