Amaç: Bu çalışmanın amacı, periton diyalizi (PD) hastalarında uygulanan öz-yönetim programının hastaların bazı laboratuvar bulguları, sodyum ve fosfor tüketimi davranışlarına etkisini açıklamaktır. Gereç ve yöntem: Çalışmanın evrenini, Ocak-Mart 2020 tarihleri arasında Türkiye’nin batısında yer alan bir ildeki Üniversite Hastanesi Periton Diyalizi ünitesine ayaktan gelen 30 PD hastası oluşturmuştur. Bu çalışmada, ön test-son test deseni kullanılmıştır. Hastaların bazı laboratuvar bulguları, diyette sodyum ve fosfor alımı konusunda olumlu davranış değişikliği sağlamalarına yönelik öz yönetim programı uygulanmıştır. Çalışmada kullanılan anket formu iki bölümden oluşmuştur; 1. bölümde sosyo-demografik ve hastalığa ilişkin veriler, 2. bölümde ise sodyum ve fosfor alımına yönelik sorular yer almıştır. Çalışma verileri değerlendirilirken tanımlayıcı istatistiksel yöntemlerin yanında, ön test-son test puan ortalamaları arasındaki farkı saptamaya yönelik olarak, paired simple t testi ve Mc Namer testi uygulanmıştır. Bulgular: Periton diyalizi hastalarında, girişim öncesi ve sonrası bazı laboratuvar bulguları (plazma sodyum, idrar sodyum, diyalizat sodyum, plazma fosfor, idrar fosfor, plazma kalsiyum) puan ortalaması arasında istatistiksel olarak anlamlı fark bulunmamıştır (p>0,05). Periton diyalizi hastalarında girişim öncesi ve sonrası sodyum ve fosfor alımına yönelik sorulara verilen yanıtlara bakıldığında; ön test-son test puanları arasında istatistiksel olarak anlamlı fark saptanmamıştır (p>0,05). Sonuç: Periton diyalizi hastalarıyla yürütülen bu çalışma sonuçları, öz yönetim programının hastalarda bazı laboratuvar değerleri ve sodyum ve fosfor alımına yönelik olumlu değişimler yaratmadığını ortaya koymaktadır. Hastalarla daha uzun süre zaman geçirmeleri nedeniyle davranış değişikliği kazandırmada düzeyini artırmada hemşirelere önemli sorumluluklar düşmektedir.
Objective: The aim of this study is to explain the effect of the self-management program applied in peritoneal dialysis (PD) patients on some laboratory findings, sodium and phosphorus consumption behaviors of the patients. Materials and Methods: The population of the study consisted of 30 PD patients who came to the peritoneal dialysis unit of the University Hospital in a province in the west of Turkey between January-March 2020. In this study, pretest-posttest design was used. A self-management program was applied for patients to provide positive behavioral changes regarding some laboratory findings and dietary sodium and phosphorus intake. Questionnaire form to be used in the study consisted of two parts; in the first part, socio-demographic and disease related data, and in the second part, questions about sodium and phosphorus intake were included. While evaluating the study data, in addition to descriptive statistical methods, paired simple t test and Mc Namer test were applied to determine the difference between the pretest-posttest mean scores. Results: There was no statistically significant difference between the mean scores of some laboratory findings (plasma sodium, urine sodium, dialysate sodium, plasma phosphorus, urine phosphorus, plasma calcium) in PD patients before and after the intervention (p>0.05). Considering the answers given to the questions about sodium and phosphorus intake before and after the intervention in PD patients; no statistically significant difference was found between pretest-posttest scores (p>0.05). Conclusion: The results of this study conducted with PD patients reveal that the self-management program did not create positive changes in some laboratory values and sodium and phosphorus intake in patients. Nurses have important responsibilities in increasing their level of gaining behavior change because they spend longer time with patients.
