Kimya Alanında Laboratuvar Güvenliği ile İlgili Uluslararası Düzeyde Yapılan Çalışmaların Analizi: Bir Meta-Sentez Çalışması

Yavuzcan B., Akkuzu Güven N., Orhan Özteber N.

III. ULUSLARARASI BİLİM, EĞİTİM, SANAT VE TEKNOLOJİ SEMPOZYUMU , İzmir, Türkiye, 23 - 25 Eylül 2022, ss.62

  • Yayın Türü: Bildiri / Özet Bildiri
  • Basıldığı Şehir: İzmir
  • Basıldığı Ülke: Türkiye
  • Sayfa Sayıları: ss.62
  • Dokuz Eylül Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

Fen bilimlerinden biri olan kimyanın ayrılmaz bir parçası olan laboratuvar uygulamaları beraberinde çeşitli riskleri beraberinde getirmektedir. Kimya laboratuvarlarında yapılan eğitim ve araştırmaya yönelik her türlü çalışmada gerekli önlemler alınarak güvenli çalışma ortamlarının sağlanması temel koşuldur. Laboratuvar güvenliği, deneylerin yapıldığı uygulama ortamlarında bireylerin karşılaşabileceği tehlikelere karşı önlemler alma, laboratuvar düzenini sağlama ve iyiye yönelik düzenlemeler adına sorunlara bilimsel yöntemlerle yaklaşma sürecidir. Laboratuvar güvenliği ile ilgili yapılan çalışmalar dünyada ve ülkemizde her geçen gün önem kazanmaktadır. Bu bağlamda kimya alanındaki laboratuvar güvenliği ile ilgili mevcut çalışmaların meta-sentez yöntemi çerçevesinde incelenmesi ileriki çalışmalara ışık tutması açısından son derece önemlidir. Bu çalışmada amaç laboratuvar güvenliği ile ilgili son 10 yılda yayınlanan uluslararası düzeydeki makaleleri belirlenen kriterler ışığında nitel bir anlayışla ele alıp, benzerlik ve farklılıkların karşılaştırmalı olarak ortaya konmasına olanak tanıyan meta-sentez yöntemi ile incelemektir. Bu kapsamda Eric ve Web of Science veri tabanlarında laboratuvar güvenliği ile ilgili belli anahtar kelimeler kullanılarak taramalar yapılmıştır. Laboratuvar güvenliği ile ilgili taranan yayınların her biri içerik analizine tabii tutularak belirli kategoriler bağlamında incelenmiştir. Elde edilen veriler frekans ve yüzdeye dayalı yorumlanmış, yer yer tablo ve grafikler kullanılarak gösterilmiştir. Araştırmanın sonucunda yapılan analizlerde yayınların genellikle Journal of Chemical Education dergisinde yer aldığı görülmüştür. Yapılan çalışmalara yıllar bazında bakıldığında çalışmaların sayısının giderek arttığı, özellikle 2021 yılında en yüksek sayıya ulaştığı tespit edilmiştir. Örneklem grubu açısından incelendiğinde en çok çalışma yapılan grubun lisans öğrencileri, en az çalışma yapılan grubun ise lise öğrencileri olduğu gözlemlenmiştir.